نقش و اهمیت و جایگاه ویژه مدیریت منابع انسانی آشکار و مشخص است. یکی از ابزارهای مهم در نظام مدیریت منابع انسانی، به ویژه در سازمانهای بزرگ، سیستم اطلاعات مدیریت منابع انسانی میباشد؛ این سیستم اطلاعاتی قادر است تا با بهره گرفتن از پایگاه داده ها در رابطه با نیروی انسانی سازمان، اطلاعات مورد نیاز را برای تصمیم گیری مدیران میانی و ارشد سازمان در رابطه با مدیریت منابع انسانی فراهم سازد. همچنین میرسپاسی (۱۳۸۵) اظهار میدارد “گسترش فعالیتها و وظایف مدیران در قلمروی مدیریت منابع انسانی ایجاد سیستمهای اطلاعات منابع انسانی و به روز نگهداشتن اطلاعات این سیستم را در سازمانهای بزرگ ضروری ساخته است” (ص ۷۲). در دنیای پیچیده و فرامدرن امروزی نقش سیستمهای اطلاعات مدیریت و تأثیر انکارناپذیر آن بر جامعه و سازمانها بر کسی پوشیده نیست. سازمانهای آموزشی و دانشگاهها نیز از این امر مستثنی نیستند و به اطلاعاتی دقیق، صحیح و به روز نیاز دارند تا بر مبنای آن بتوانند تصمیماتی بخردانه و درست بگیرند.
اهمیت اطلاعات (شاهنگیان، ۱۳۶۵) در سالهای اخیر به طور فزاینده ای مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. امروزه بسیاری از صاحبنظران علم مدیریت و اطلاعات، پیشرفتهای سریع چند دهه اخیر را مدیون تکنولوژی الکترونیکی و ارتباطی میدانند و از اطلاعات به عنوان یکی از منابع مهم مانند سایر منابع یاد میکنند و معتقدند همان طور که نیروی انسانی، پول و مواد و ماشین آلات توسط مدیران اداره میشود، اطلاعات نیز همان الگو را دنبال میکند. به علت اهمیتی که مدیریت اطلاعات در ممالک توسعه یافته پیدا کرده و عموم مؤسسات و سازمانهای دولتی و خصوصی به اهمیت اطلاعات واقف شده اند. در حال حاضر در این کشورها تعداد زیادی از مؤسسات و شرکتها وجود دارند که محصول اصلی آن ها اطلاعات است و سایر مؤسسات نیز در صورتی در کار خود موفق خواهند بود که اطلاعات لازم را بتوانند دریافت نموده و در موقع مناسب به کار گیرند.
مدیران منابع انسانی در سازمانها و دانشگاهها که وظیفه اصلی برنامه ریزی، تأمین و استخدام و نگهداری نیروی انسانی را به عهده دارند بدون اتکا به اطلاعات مفید قادر به انجام وظایف خود نخواهند بود از طرف دیگر به علت وسعت و پیچیدگیهای فزاینده سازمانها دسترسی به اطلاعات مستلزم ایجاد سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر میباشد که در صورت استفاده صحیح از آن ها در وقت و هزینه سازمانها صرفه جویی میشود . متأسفانه در اکثر سازمانهای ما به اهمیت اطلاعات که مبنای برنامه ریزی نیروی انسانی و سایر وظایف مدیریت منابع انسانی کمتر توجه شده است؛ اطلاعات موجود در بخشهای مدیریت منابع انسانی ادارات و مؤسسات اغلب دقیق، به روز، کامل و قابل استفاده نیست و از سیستمهای اطلاعاتی به صورت مؤثر و کارا، استفاده نمیشود. با انجام پژوهش در رابطه با سیستم اطلاعاتی مدیریت منابع انسانی موانع موجود بر سر راه استفاده مؤثر و کارآمد از سیستمهای اطلاعاتی در زمینه منابع انسانی شناسایی شده و به مدیران دانشگاهها کمک میکند تا با بر طرف نمودن این موانع و استفاده بهینه و مؤثر از سیستمهای اطلاعاتی در زمینه منابع انسانی در وقت و هزینه خود صرفه جویی نمایند. همچنین با در دسترس داشتن اطلاعات صحیح و بهنگام، مدیران در زمینه منابع انسانی
تصمیمگیریها و برنامه ریزیهای صحیحی را به عمل آورند که فواید آن به نفع دانشگاهها و همچنین جامعه میباشد. همچنین با در نظر گرفتن نتایج این تحقیق مدیریت منابع انسانی دانشگاه اصفهان خواهد توانست میزان کاربرد و اثربخشی سیستم اطلاعات مدیریت منابع انسانی را ارزیابی کند، نقاط ضعف و قوت سیستم اطلاعاتی منابع انسانی خود را شناسایی کرده و آن را بهبود بخشد علاوه بر این با بهره گرفتن از نتایج این تحقیق دانشگاه اصفهان خواهد توانست هزینه ها و اشتباهات خود را با استفاده کارآمد از سیستمهای اطلاعاتی کاهش دهند، لیکن اهمیت انجام چنین پژوهشی را بیش از پیش روشن میسازد.
۱ ـ ۳ ـ اهداف تحقیق
هدف کلی: تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در مدیریت منابع انسانی دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است و در جهت این هدف کلی، هدفهای ذیل در نظر گرفته شده است:
۱) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در سازماندهی مدیریت منابع انسانی.
۲) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در جذب منابع انسانی.
۳) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در توسعه منابع انسانی.
۴) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در ارزشیابی و پاداشدهی منابع انسانی.
۵) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در امور رفاهی منابع انسانی.
۶) تعیین میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در امور اداری و پرسنلی.
۷) تعیین تفاوت بین نظرات مدیران در مورد میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت در مدیریت منابع انسانی بر اساس عوامل دموگرافیک آنان (سابقه ی خدمت، مدرک تحصیلی، جنسیت، رشته تحصیلی، دانشگاه محل خدمت).
۱ ـ ۴ ـ سئوالات تحقیق
۱- تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در سازماندهی منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۲- تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در جذب منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۳-تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در توسعه منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۴- تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در ارزشیابی و پاداش دهی منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۵- تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در امور رفاهی منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۶- تا چه میزان سیستم اطلاعات مدیریت در امور اداری و پرسنلی منابع انسانی کاربرد داشته است؟
۷- تا چه میزان بین نظرات مدیران در مورد میزان کاربست سیستم اطلاعات مدیریت منابع انسانی بر اساس عوامل دموگرافیک آنان (سابقه ی خدمت، مدرک تحصیلی، جنسیت، رشته تحصیلی، دانشگاه محل خدمت) تفاوت وجود داشته است؟
۱ ـ ۵ ـ تعریف واژه ها
الف ـ تعاریف نظری
اطلاعات[۱۳] : “اطلاعات عبارت از شکلی از دادههاست که برای دریافت کننده آن مفهوم است. به عبارت دیگر داده هایی است که دارای ارزش حقیقی و ادراکی هستند و به میزان آگاهی دریافت کننده درباره یک موضوع یا حادثه خاص میافزایند” (سن[۱۴] ، ۱۹۹۰، ص ۵۸).
سیستم اطلاعات مدیریت[۱۵] : “سیستم اطلاعات مدیریت، سیستمیاست جامع و یکپارچه[۱۶]، کامپیوتری[۱۷]، کاربر ماشین[۱۸]
که نتیجه عملکرد آن ارائه اطلاعات جهت پشتیبانی به مدیران در سازمان است”. (صرافی زاده، پناهی، ۱۳۸۰، ص ۱۸۹).
مدیریت منابع انسانی[۱۹] : “مدیریت منابع انسانی معطوف به سیاستها، اقدامات و سیستمهایی است که رفتار، طرز فکر و
عملکرد کارکنان را تحت تأثیر قرار میدهند” (نو[۲۰] و دیگران، ۲۰۰۰، ص۴). علاوه بر این آرمسترانگ (۱۹۹۳) بیان میدارد که “مدیریت منابع انسانی عبارت است از رویکردی استراتژیک به جذب، توسعه، مدیریت، ایجاد انگیزش و دست یابی به تعهد منابع کلیدی سازمان؛ یعنی افرادی که در آن یا برای آن کار میکنند” (سص ۳۳-۳۴).