-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با محیط و عملکرد مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با تهیه کنندگان و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه اصلی ۲:
بین مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیات فرعی :
-
-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با کارکنان و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با مشتریان و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با سرمایه گذاران و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با جامعه و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
-
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با محیط و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
- بین مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با تهیه کنندگان و عملکرد غیر مالی رابطه معنی داری وجود دارد.
-
۱-۷ تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
۱-۷-۱ تعریف نظری
تعریف مسئولیت اجتماعی:
هر سازمان تجاری، فقط و فقط دارای یک مسئولیت اجتماعی است که عبارت است از منابع و به کارگیری آن ها در فعالیت هایی که به منظور افزایش سود و ثروت سهام داران طراحی شده است. (تسوتسورا[۵]، ۲۰۰۴)
عملکرد :
عملکرد اشاره به ماهیت و کیفیت عملی دارد که سازمان برای هدایت مأموریتش به سمت سودآوری انجام می‌دهد. (شاهین[۶]، ۲۰۰۱، ۱۰۷).
۱-۷-۲ تعریف عملیاتی
مسئولیت اجتماعی:
در این تحقیق نمره ای است که از پرسشنامه استاندارد کارول که شامل ۵۴ سوال است به دست خواهد آمد.
عملکرد:
در این پرسشنامه نمره ای است که از پرسشنامه استاندارد مدل شوهام و همکاران(۲۰۰۵) که دارای ۶ گویه است به دست خواهد آمد که ۳ گویه مربوط به اقدامات مالی و ۳ گویه مربوط به اقدامات غیر مالی است.
عملکرد: از لیست ۶ موردی از چندین محقق و مصاحبه های کمّی برای اندازه گیری این هدف استفاده شده است که عبارتند از:
-
- اندازه گیری های مالی: مربوط می شود به میزان فروش، به اشتراک گذاشتن بازار و دارایی و
- اندازه گیری های غیر مالی: شامل میزان وظیفه شناسی، میزان تولید شرکت و محیط کار
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مبانی نظری مسئولیت پذیری اجتماعی
۲-۱-۱ مقدمه:
از زمان شروع جنبش وال استریت در آمریکا و سایر کشورهای موجود در اتحادیه اروپا نگرش عمومی بر این است که بخشی عمده‌ای از عوامل ایجاد کننده جنبش‌ها و نارضایتی‌های مذکور ناشی از بروز بحران‌های اقتصاد جهانی می‌باشد عده‌ای معتقدند که بخش عمده‌ای از این بحران ناشی از عدم توجه سازمان‌ها به مسئولیت‌های اجتماعی توسط بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و سایر مؤسسات و سازمان‌ها در قبال جامعه بوده است از زمان ایجاد این بحران و چالش بین‌المللی، سؤالات متعددی پیرامون اهداف و خواسته‌های این جنبش و جنبش‌های اعتراضی دیگر موجود در کشورهای اتحادیه اروپا مطرح شده است با این وجود هنوز پاسخ مناسبی برای این سؤال وجود ندارد. به طوری که بسیاری از مردم بر این باورند که پس زمینه اصلی این جنبش، خشم مردم آمریکا نسبت به بانک‌ها و مؤسسات اقتصادی کشورشان برای اقدامات نادرست آنان و افول اقتصادی و همچنین ریاضت‌های اقتصادی تعریف شده برای دولت‌ها اروپایی ناشی از عدم ایفای تهعدات قانونی تعریف شده اولیه برای کارگران و آحاد جامعه مطابق با قوانین کار و بازنشستگی آن ها می‌باشد. و متأسفانه این مطلب چندان با حقیقت متناقض نیست. با این اوصاف، اخیراًً صحبت‌هایی توسط دولت‌ها و نهادهای مدنی از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به میان آمده است و برخی افراد معتقدند که دلیل اصلی این جنبش‌ها در حقیقت موضوع پرسش از مسئولیت اجتماعی شرکتی است. بدین مفهوم که چرا سازمانهای کسب و کار در کشور آمریکا و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به گونه‌ای عمل نمی‌کنند که مشتریان و جامعه دچار ضرر و زیان نشود؟
این مطلب ممکن است صحیح باشد، چرا که اگر ما به وب‌سایت‌های این جنبش‌ها و هدف‌های آن نگاهی بیاندازیم، متوجه خواهیم شد که بسیاری از دغدغه‌های این گروه‌ها، داشتن اطلاعاتی عمده در شیوه کسب و کار سازمانهای خصوصی در تعامل با افراد و جامعه است. حتی اگر افرادی به طور کامل با این جنبش‌های اعتراضی مخالفت نمایند، انکار خسارات عظیم زیست محیطی و اجتماعی که سازمان‌ها و ارگان‌های تجاری آمریکایی و اروپایی در دهه گذشته به بار آورده‌اند، غیرممکن است و بسیاری از این موضوعات شامل موضوعات متداول مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها می‌باشد. این در حالی است که بسیاری از افراد هنوز هم در قرن ۲۱ معتقدند که یک شرکت تنها نسبت به سهام‌داران خود مسئول است و در حالی که این بحث تا حدود بسیار اندکی صحیح است و بی‌تردید، نمی‌توان از معضلات و مشکلاتی که این دیدگاه به بار خواهد آورد غافل شد. موضوعی که ظاهراًً واضح به نظر می‌رسد، عزم مردم کشور آمریکا و کشورهای موجود در اتحادیه اروپا، و جنبش‌های اعتراضی اتحادیه‌های کارگری وصنفی برای رسیدگی و حل مشکلات کسب و کارهای کنونی و ایجاد شرکت‌هایی مسئولیت‌پذیرتر است.(بزرگی، ۱۳۸۴، ۲۰-۲۱)
۲-۱-۲ سیر تاریخی مسئولیت اجتماعی سازمان
رابطه بین سازمان و فعالیت های آن از یک سو و بین سازمان و جامعه از سوی دیگر، موضوعی دیرینه است که همواره در میان پژوهشگران سازمان و علم الاجتماع مورد بحث و تبادل نظر بوده است. اما این رابطه، به شکل امروزی که از آن به مسئولیت اجتماعی سازمان یاد می شود، از دهه ۱۹۵۰ آغاز شد. در این دهه، پژوهشگران، آزمون و تحلیل مفاهیم و نظریه های مرتبط با مسئولیت های سازمان را در قبال جامعه آغاز کردند و مسئولیت های اجتماعی کسب وکار را به طور کلی، مسئولیت های اجتماعی سازمان نامیدند(ون یوپن[۷]، ۲۰۱۰)
سازمان های خوشنام در طول تاریخ ثابت کرده‌اند که می‌توانند برند، اعتبار و شهرت قبال جامعه و محیط خود پاسخگو هستند و عملکرد مناسبی در زمینه مسئولیت های اجتماعی خود دارند (پل[۸] و هیتنر[۹]، ۲۰۰۸). در دهه اخیر، مطالب بسیاری درباره مسئولیت اجتماعی سازمان، عملکرد اجتماعی سازمان، توسعه پایدار[۱۰]، شهروند سازمانی[۱۱]، پاسخ‌گویی اجتماعی[۱۲]، طرز حاکمیت سازمان[۱۳] و مدیریت ذی نفعان[۱۴] به رشته تحریر در آمده است(کاریگا[۱۵] و مله[۱۶]، ۲۰۰۴)
سیر تطور تاریخی مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمان به پنج برهه زمانی تقسیم شده است تا چارچوبی برای بررسی تاریخی آن فراهم شود. این پنج مرحله عبارتند از:
