۱-۱۲- جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه
جامعه آماری مورد نظر این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۲ میباشد. گروه نمونه، یک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که با مطالعه آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه آماری تعمیم دهد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک به شرح زیر استفاده شده است:
۱- دوره مالی شرکتهای نمونه منتهی به پایان اسفند ماه باشد و در دوره زمانی مورد بررسی، تغییری در آن ایجاد نشده باشد.
۲- اطلاعات مالی آن در دسترس باشد.
۳- جز شرکتهای واسطه گری مالی، سرمایه گذاری، نهادهای پولی و بانکی و هلدینگ نباشد.
۴- شرکتها باید قبل از سال ۱۳۸۶ در بورس پذیرفته شده و تا سال ۱۳۹۲ عضویت آن تداوم داشته باشد.
قلمرو تحقیق از بعد زمانی، اطلاعات شرکتهای نمونه در یک دوره ۷ ساله در فاصله زمانی سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ میباشد.
۱-۱۳- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش و آزمون فرضیات آن توسط نرم افزارهای Excel و Eviews انجام شد به این ترتیب که اطلاعات فراهم شده توسط پایگاه های اطلاعاتی ابتدا در نرم افزار Excel دسته بندی و مرتب شدند و سپس به نرم افزار Eviews منتقل گردید تا آزمون آماری مورد نظر بر روی آن ها انجام شود. همچنین برای تجزیه و تحلیل رابطه بین متغیرها و آزمون فرضیات تحقیق از آزمونهای: آماره توصیفی، همبستگی، رگرسیون، آزمون کیوتوبین استفاده شد.
۱-۱۴- ساختار کلی تحقیق
پس از اشاره به کلیات تحقیق در فصل اول، به ترتیب ارائه مطالب در فصل های بعد به شرح ذیل میباشد:
در فصل دوم ابتدا مطالبی در خصوص تاریخچه، جایگاه و تعاریف حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت تشریح میگردد. سپس مبانی نظری پژوهش عنوان و در ادامه نیز پیشینه پژوهشهای انجام شده مرتبط با موضوع پژوهش حاضر در درون و خارج از کشور معرفی میشوند.
در فصل سوم روش اجرای تحقیق، تشریح می شود. متغیرهای وابسته،مستقل و کنترلی و نحوه اندازه گیری آن ها به تفصیل بیان می شود. همچنین قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق، جامعه آماری و نحوه نمونه گیری در این فصل بیان می شود. نحوه جمع آوری داده ها، تعاریف مفاهیم، روش شناسی تحقیق، روش های آماری و آزمون فرضیهها مطالب دیگری هستند که در این فصل ارائه میشوند.
در فصل چهارم که مربوط به یافته های تحقیق است، ابتدا آمار توصیفی مورد بررسی قرار میگیرد سپس با بیان فرضیهها و مدل رگرسیون هر فرضیه و انجام آزمونهای تکمیلی، نتایج آزمون ها به صورت جداول خلاصه شده و ارائه میشوند.
در فصل پنجم، یافته های تحقیق مورد تفسیر قرار گرفته و مراتب با نتایج دیگر پژوهش های محققین مورد مقایسه قرار میگیرد. همچنین، محدودیت های تحقیق و نیز پیشنهادات برای تحقیقات آتی، در ادامه این فصل ارائه می شود.
در پایان نیز، فهرست منابع و ماخذ فارسی و لاتین اعم از کتب، نشریات و مقالات به همراه ضمایم مربوط به تحقیق شامل داده های پایه ای و جداول و تحلیلهای آماری آورده می شود.
۱-۱۵- خلاصه فصل
تهیه و تنظیم طرح تحقیق، شاید یکی از مشکل ترین و مهمترین بخشهای تحقیق باشد. هدف از تدوین چنین فصلی، مشخص کردن جهت تحقیق و همچنین شمای کلی تحقیق میباشد. این فصل شامل مطالبی است که تصویری کلی و روشن از مطالب مندرج در این پایان نامه را ارائه میدهد. در آغاز فصل بیان روشنی از مسئله و هدفهای خاص تحقیق مطرح گردید، بعد از آن ملاحظاتی درباره ضرورت تحقیق و علت انتخاب موضوع ذکر شد و درپایان روش تحقیق و روش جمع آوری مطرح گردید.
۱-۱۶- مدل مفهومی تحقیق
نگاره شماره یک مدل مفهومی که در آن روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته و دیگر متغیرهای کنترلی نشان داده شده است به صورت زیر ارائه میگردد.
عملکرد شرکت
اهرم مالی
اندازه شرکت
معیارهای حاکمیت شرکتی
پاداش هیئت مدیره
درصد سهامداران نهادی
درصد اعضای غیرموظف هیئت مدیره
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
ارزیابی عملکرد شرکتها در تصمیم گیریهای اقتصادی اهمیت زیادی دارد. معیارها و روش های مختلفی برای ارزیابی عملکرد شرکتها وجود دارد. حاکمیت شرکتی شامل معیارهایی است که میتواند با افزایش عدم تمرکز در کنترل شرکتها، از قدرت مدیران در پیگیری منافع شخصی و رفتار فرصت طلبانه و سودجویانه آن ها کاسته و باعث بهبود عملکرد شرکتها شود. همچنین سرمایه گذاران و سهامداران آگاهی بیشتری در مورد ضرورت و اهمیت حاکمیت شرکتی یافته اند و نسبت به پیگیری استقرار این نظام در شرکتها علاقمند شده اند. در یک بیان کلی حاکمیت شرکتی، سیستم کنترل و هدایت شرکت است. سیستمی که با تکیه بر فرهنگ پاسخگویی، راستی و امانت داری در مدیران و ارتقای شفافیت اطلاعاتی بر توسعه بازارهای مالی اثرگذار باشد و همچنین تاثیر قابل ملاحظه ای بر شیوه های تخصیص منابع خواهد گذاشت. علاوه بر این نظام حاکمیت شرکتی به عنوان یکی از مهمترین سازوکارهای کنترلی و نظارتی میتواند عامل مهمی در جهت برپایی عدالت گردد. ایجاد و اجرای نظام حاکمیت شرکتی برای کشورهایی که قصد اجرای برنامه های خصوصی سازی به ویژه از طریق انتشار سهام را دارند، به صورت یک الزام سیاسی و اقتصادی است. اگرچه سطح مالکیت شرکتهای سهامی بزرگتر، در کل جامه ی ایران فراگیر نشده است اما، واگذاری سهام عدالت و تحقق شعار عدالت محوری در سطح جامعه، ضرورت توجه به نظام حاکمیت شرکتی را نشان میدهد.
با این حال، عملکرد مالی شرکتها با اعمال حق حاکمیت شرکتی آن ها رابطه مستقیمی دارد و مدیران بهتر، موجب حاکمیت شرکتی موثرتر شده و به ذینفعان خود توجه میکنند. شاخص های مختلفی برای اندازه گیری عملکرد شرکتها وجود دارد که یکی از این شاخصها، معیار کیوتوبین میباشد. از سوی دیگر عوامل متعددی بر عملکرد شرکت تاثیرگذار است که می توان به معیارهای حاکمیت شرکتی اشاره نمود. این تحقیق درصد پاسخگویی به این پرسش است که آیا بین معیارهای حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکتها ارتباطی وجود دارد یا خیر؟
فصل دوم این تحقیق به ادبیات موضوع تحقیق و پیشینه ی پژوهشهای انجام شده اختصاص دارد و به طور کلی از شش بخش تشکیل شده است: بخش اول در ارتباط با حاکمیت شرکتی و مفاهیم مختلف آن بوده و در بخش دوم نیز به موضوع نقش و ساختار هیئت مدیره می پردازد. بخش سوم تحقیق در ارتباط با ساختار مالکیت بوده و نیز، در بخش چهارم به موضوع پاداش هیئت مدیره و بخش پنجم آن به موضوع عملکرد شرکت می پردازد و در بخش پایانی نیز، به پیشینه تحقیق های مرتبط با موضوع تحقیق ارتباط دارد.
۲-۲- بخش اول: حاکمیت شرکتی
۲-۲-۱- تعاریف حاکمیت شرکتی