بعد از ارائه هر محرک go و هر محرک no go، صفحهی بی محرکی به مدت ۵۰۰ میلیثانیه ارائه میشد که هدف از قرار دادن این صفحه، دادن فرصت بیشتر به آزمودنی برای پاسخگویی به محرکها بود و پاسخ به صفحه بی محرک به عنوان پاسخ تلقی می شود. بهاینترتیب که اگر این صفحه بعد از محرک هدف ارائه شود و آزمودنی به آن پاسخ دهد بهمنزلهی پاسخ درست ثبت می شود و در صورتیکه این صفحه بعد از محرک غیر هدف ارائه شود و آزمودنی به آن پاسخ دهد، پاسخ آزمودنی بهمنزله پاسخ نادرست ثبت میگردد؛ بنابرین درکل، مدتزمان این تکلیف ۲۰۰۰ میلیثانیه (هزار میلیثانیه برای ارائه محرکها و هزار ثانیه هم برای ارائه صفحه بی محرک) محسوب میشد. طول مدت پاسخگویی برای هر آزمودنی حداکثر ۳ دقیقه بود.
از این آزمون چهار نمرهی جداگانه به دست می آید:
-
- خطای قصور (NR): تعداد مواردی که باید به go پاسخ داده میشد و نشده بود.
-
- خطای ارتکاب (E): تعداد پاسخهایی که به اشتباه به no go داده می شود.
-
- زمان واکنش پاسخهای صحیح (ms): مجموع زمان واکنش به محرکهای برو
- زمان واکنش پاسخهای خطای ارتکاب/ ارائه (ms): مجموع زمان واکنش به محرکهای no go که به اشتباه به آن پاسخ داد شده است. به عبارت دیگر همان مجموع زمان واکنشهای خطای ارتکاب میباشد.
خطای ارتکاب با تکانش گری و همان فقدان بازداری ارتباط دارد، در حالی که خطای قصور به عنوان شاخصی از بیتوجهی در نظر گرفته می شود. زمان واکنش به محرکهای برو نیز توجه انتخابی به محرکهای هدف را منعکس می کند که زمانهای واکنش طولانی نشاندهنده توجه انتخابی کمتر است. در پژوهش قدیری و همکاران (۱۳۸۵) اعتبار این آزمون ۸۷/۰ گزارششده است (رئوف حدادی ثانی، ۱۳۹۳). حمزهلو و مشهدی (۱۳۸۹) نقل کردند که این آزمون در پژوهشهای بسیاری به هدف سنجش بازداری شناختی به کار رفته است به عنوانمثال اسمیت، جانسون و باری (۲۰۰۴) اسچالز و همکاران (۲۰۰۹).
آزمون ایست-علامت
آزمون ایست-علامت ابزار بسیار مناسب و قدرتمندی برای سنجش و اندازه گیری بازداری رفتاری و ایجاد فرصت درنگ در تصمیم گیری است و باید در محیط آزمایشگاهی کنترلشده اجرا شود. این آزمون با بهره گرفتن از نرمافزار Stop it اجرا شد (وربورگن، لوگان و استیونس[۳۴۰]، ۲۰۰۸).
این آزمایش دارای دو مرحله است: اولین مرحله آن تمرینی که شامل ۳۲ کوشش برای جایابی کلید پاسخ و فهم دستورالعمل آزمون به آزمودنیهاست؛ دومین مرحله آزمون اصلی و دارای سه بلاک[۳۴۱] است و هر بلاک ۶۴ کوشش اصلی دارد. در این تکلیف به آزمودنیها دو محرک (دایره و مربع) در وسط صفحه یک مانیتور “۱۴ و یک محرک دیگر (صدای بوق) به عنوان محرک بازداری کننده به صورت تصادفی در حین نمایش محرک دایره یا مربع ارائه میشود. آزمودنی باید به محرکهای دایره با فشار دادن دکمه علامت سؤال (؟) صفحهکلید و به محرکهای مربع با فشار دادن دکمه زد (z) صفحهکلید در صورت عدم ارائه محرک بازدارنده پاسخ دهد. در واقع به آزمودنیها دستور داده می شود که در صورت شنیدن صدای بوق نباید پاسخ ارائه دهند و از فشردن دکمههای مربوط به محرکهای دیداری جلوگیری کنند. در صورت ارائه محرک بازدارنده آزمودنی باید از پاسخدهی بازداری کند که نیازمند مکانیسم کنترلی سریع برای ممانعت از اجرای پاسخ حرکتی است (وربورگن و لوگان، ۲۰۰۸؛ به نقل از حمزهلو، مشهدی، ۱۳۸۹). این فرایند با مکانیسمهای کنترلی آهستهتر در تعادل است که عملکرد را کنترل و سازگار میکنند. از این آزمون میتوان نمرات زیر را محاسبه کرد: میانگین احتمال پاسخ به محرکهای ایست[۳۴۲]، میانگین تأخیر زمان محرک ایست[۳۴۳]، میانگین زمان واکنش به محرک ایست[۳۴۴]، میانگین زمان واکنش به محرکهای دارای علامت[۳۴۵]، میانگین زمان واکنش به محرکهای بدون علامت[۳۴۶]، میانگین درصد پاسخهای درست به محرکهای بدون علامت[۳۴۷] و میانگین درصد پاسخهای از دسترفته به محرکهای بدون علامت[۳۴۸]؛ که از میان این نمرات SSRT یعنی میانگین زمان واکنش ایست-علامت، برای سنجش بازداری رفتاری استفاده شد. نمرهی SSRT یعنی میانگین زمان واکنش ایست-علامت. هرچه این نمره پایینتر باشد نشاندهنده این است که فرد از توانایی بازداری بالاتری برخوردار است (حمزهلو و مشهدی، ۱۳۸۹).
متغیرهای آزمون ایست- علامت (Stop-it) به شرح زیر است:
-
- میانگین احتمال پاسخ به محرکهای ایست (p(r/s)): اولین شاخص کنترل مهاری[۳۴۹] در تکلیف ایست-علامت میباشد. همان طور که در توضیح آزمون گفته شد علامت ایست باکمی تأخیر و بعد از محرکهایی که پاسخ آزمودنی را فرامیخوانند، ارائه می شود. این شاخص احتمال ارائه پاسخ را در زمان ارائه سیگنال که آزمودنی نباید پاسخ میداده را محاسبه می کند و تابعی از میانگین تأخیر زمان محرک ایست (SSD) بهحساب می آید (وبراگن و لوگان، ۲۰۰۸). با افزایش میانگین تأخیر زمان محرک ایست، میانگین احتمال پاسخ به محرکهای ایست نیز افزایش مییابد، به این معنا که هرچه فاصله زمانی بین ارائه محرکهای اولیه که فرد باید به آن پاسخ دهد با علامت ایست بیشتر باشد، جلوگیری و بازداری فرد از پاسخهای فراخوانده شده دشوارتر بوده و احتمال اینکه پاسخی از فرد صادر شود بیشتر است. برعکس میانگین زمان واکنش به محرک ایست که کاهش مییابد (وبراگن، لوگان و استیونز، ۲۰۰۸؛ پلچ[۳۵۰]، ۲۰۱۲).
-
- میانگین تأخیر زمان محرک ایست (SSD): فاصله زمانی از آغاز محرکهای اولیه (که آزمودنی باید به آن ها پاسخ دهد) تا آغاز محرک ایست، تأخیر یا درنگ در محرک ایست بوده که به میانگین آن، درنگ یا تأخیر زمان محرک ایست میگویند. هرچه این فاصله طولانیتر باشد توقف پاسخ مخصوصاً برای افراد تکانشی دشوارتر است. لوگان، اسکاچر و تانوک (۱۹۹۷) بیان کردند که کوتاه بودن SSD و طولانی بودن SSRT نشاندهنده اختلال در بازداری پاسخ میباشد (به نقل از پلچ، ۲۰۱۲). برای تخمین SSRT لازم است SSD از میانگین زمان واکنش تکلیف کسر شود (وبراگن، لوگان و استیونز، ۲۰۰۸).