۵– تفکیک نشدن مناسب تحلیل‌های مالی و اقتصادی

توجه ناکافی به تفاوت تحلیل‌های مالی و اقتصادی از دیگر موارد قابل طرح در بررسی و مطالعات بازار است. در بیشتر کشورهای جهان، در بررسی‌های اقتصادی مربوط به برنامه های توسعه‌ای و عمرانی، تحلیل جنبه‌های مختلف و آثار و عوارض ناشی از اجرا یا عدم اجرای یک طرح و پروژه خاص در کنار تحلیل‌های مالی و فنی انجام می‌‌پذیرد. این وظیفه در برنامه‌ریزیهای توسعه‌ای و عمرانی بر عهده بانک‌های توسعه‌ای و سایر نهادها و سازمان‌های مشابه مالی و اجرایی است(کریمی،۱۳۹۱).

معرفی آموزش فنی و حرفه ای

شرایط تحول در دنیای معاصر آن چنان پرشتاب است که در عرصه ی علم ، دانش و فن آوری هر روز ناظر تغییرات و تحولات سریعی هستیم به گونه ای که متاثر از این تغییرات سریع ، ماهیت مشاغل دستخوش تغییر گردید و به تبع آن روند نوع تقاضا برای نیروی انسانی مورد نیاز را جهت اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی کشورها نیز تحت تاثیر قرار داده است. در نتیجه ظهور و پیدایش شرایط نوین و در حال تغییر، بازار کار این کشورها نیز در مقاطع مختلف زمانی تقاضای مختلف و متنوعی از نیروی انسانی ماهر مورد نیاز را طلب می‌کند . در همین زمینه ، پاسخ گویی مناسب و منطقی به نیازهای در حال تغییر بازار کار، بر عهده ی مؤسسات و سازمان های آموزشی است که رسالت آماده سازی افراد را برای تطبیق و هم نوایی با شرایط جدید بر عهده دارند. از سازمان های آموزشی در کشور ما که در زمینه ی نیل ‌به این مهم ، قادر است نقش محوری ایفا کند ، سازمان آموزش فنی و حرفه ای می‌باشد ، که تمامی اهتمام خود را به منظور پاسخ گویی به نیازهای علوم جدید از طریق تربیت و آموزش نیروی انسانی معطوف و متمرکزکرده است(خواجه شاهکوهی، یغمایی،خوش فر ، وطنی۱۳۸۴) .

در اوایل نظام های فنی و حرفه ای اغلب به منظور تربیت نیروی کار مورد نیاز مؤسسات اقتصادی و یا آموزش مهارت های سطح پایین شغلی پایه گذاری شده بودند . اما در حال حاضر نیروهای قدرتمند اقتصادی به دلیل سیاست های جهانی شدن بازار و رشد و توسعه ی سریع سیستم های اطلاع رسانی تأکید زیادی بر توسعه ی کیفی و انعطاف پذیر بودن نظام های آموزش فنی و حرفه ای دارند (نیکخواه ، ۱۳۸۳ ).

آموزش های فنی و حرفه ای هم مهارت های خاص مورد نیاز صنعت و هم مهارت های عمومی بازار کار را فراهم می‌سازد . این نوع آموزش ها هم چنین برای شاغلینی که به دلیل تغییرات تکنولوژی دچار کاهش کارایی می‌شوند امکان به روز شدن و تکمیل مهارت را فراهم می‌کند. لذا ‌به این نوع آموزش ها به عنوان ابزاری برای مقابله با بی کاری بالاخص بی کاری ساختاری که ناشی از تغییرات در اقتصاد جهانی می‌باشد ، نگریسته می شود (امیری ، ۱۳۸۴ ) .

کلید وضعیت آموزش فنی و حرفه ای در ایجاد فرصت های یادگیری است که از طریق آن هنرجویان می‌توانند در ضمن کار، با تلفیق تئوری و عمل ، مشاهده ی عمل و کاربرد روش های یادگیری در عمل ، توانایی یادگیری خود را افزایش دهند و آنچه را آموخته اند برای ایجاد تغییر در عمل کارشان مورد استفاده قرار دهند (صادقی ، حسینی ۱۳۸۳) .

آموزش فنی و حرفه ای ابزار مهمی برای بهبود پویایی، انطباق پذیری و بهره وری نیروی کار است، به همین دلیل در افزایش توان رقابت بنگاه های اقتصادی، صنعتی ‌و تولیدی نقش داشته و زمینه ی کاهش عدم توازن در بازار کار را فراهم می‌سازد ( caillods ,1994 ) .این آموزش ها (فنی و حرفه ای) در صورتی که متناسب با نیاز صنعت و بازار کار اجرا شود ،با بالا بردن بهره وری تولید را افزایش می‌دهد و از این طریق به رشد و توسعه اقتصادی کمک خواهد کرد (آرین ، ۱۳۸۳) .

آموزش های فنی و حرفه ای از کارکردها و قابلیت های اقتصادی مهمی برخوردار هستند و بر توسعه ی اقتصادی از حیث تربیت و تامین نیروی انسانی ماهر و کارآمد مستقیما تاثیر می‌گذارند .

امروزه نقش نیروی انسانی ماهر در توسعه ی اقتصادی و صنعتی کشورها واقعیتی انکار ناپذیر است.از پایان دهه ی ۱۹۷۰ میلادی به بعد ، عامل انسانی در توسعه ی صنعتی اهمیت بسیاری یافته است (موسوی و همکاران ۱۳۸۴) .رابطه ی مثبت بین سرمایه ی انسانی به عنوان دانش با رشد و توسعه ی اقتصادی، از حمایت پایه گذار و پدر علم اقتصاد یعنی آدام اسمیت^[۹] برخوردار بوده و تقریبا در دهه ی ۱۹۶۰ میلادی نظریه ی سرمایه انسانی از طرف دو اقتصاد دان برنده ی جایزه ی نوبل شولتز و بکر و هم چنین مینسر که هریک به طور مستقل یک الگوی سرمایه انسانی ارائه دادند تقویت گردید ( جعفری صمیمی ، شفیعی ۱۳۸۳ ) .

بدین لحاظ از دیر باز سازمانی به نام سازمان آموزش های فنی و حرفه ای تشکیل یافته که پلی است میان توانایی‌های اندیشه ای و مهارت های ابزاری نیروهای توانمند که بر اساس الگویی کیفیت وار توصیف شده است .نقشی که آموزش های فنی و حرفه ای در تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز و در عرصه ی تحولات سریع در صحنه ی علوم و فن آوری به ظهور رسانیده است ، موجب توجه بیش از پیش کشورهای جهان به موضوع آموزش های فنی و حرفه ای می‌باشد(موسوی ، سلیم بهرامی ، محمودی ۱۳۸۴ ) .

توسعه آموزش های فنی و حرفه ای در شرایط کنونی برای اقتصاد ایران و به ویژه شتاب دهی به فرایند تولید امری حیاتی است . زیرا سرمایه گذاری زیر بنایی و افزایش ابزار و تجهیزات و به طور کلی سرمایه فیزیکی بدون سرمایه انسانی بی استفاده مانده و یا به نحو اقتصادی و کارآمد مورد بهره برداری قرار نمی گیرد.در بین انواع آموزش ها ، آموزش هایی می‌تواند به عنوان موتور محرکه جوامع عمل کند که در خدمت توسعه ی اقتصادی – اجتماعی قرار می‌گیرد ؛ ‌بنابرین‏ آموزش های فنی و حرفه ای که به طور رسمی و غیر رسمی در زمینه‌های مختلف صنعت ، کشاورزی و خدمات برای ایجاد فرصت شغلی ، ارتقا و توسعه ی مهارت و تخصص ، افزایش کارایی و بهره وری نیروی انسانی انجام می شود،مضمونی توسعه ای دارد . لازمه ی خود کفایی ، تولید و توسعه ی اقتصادی است و آن نیز در گرو فعالیت افرادی است که در فنون و حرفه های گوناگون مهارت دارند و توسعه و انتقال این مهارت ها خود به اجرای برنامه های آموزش فنی و حرفه ای بستگی دارد( حسنی مهمویی ، فرهادی ۱۳۸۴ ) .

فنی و حرفه ای و اهمیت و ضرورت آن در ایران

تاملی در فرایند و وضعیت رشد و گسترش دوره های آموزش فنی و حرفه ای در ایران ، خصوصاً بعد از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷ ) ، حاکی از اهمیت و ضرورت آن برای نظام اقتصادی و اجتماعی ایران دارد . ضرورت و اهمیت این دوره ها را می توان در موارد زیر خلاصه کرد :

۱ – ضرورت دستیابی به استقلال و خودکفایی دراقتصاد کشور ، به عنوان یکی از شعارها و اهداف انقلاب اسلامی ایران ، مستلزم تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص به طور اعم و مهارت جویان آموزش های فنی و حرفه ا ی به طور اخص بود.

۲ – آموزش های فنی وحرفه ای با افزایش توان کاری افراد و به تبع آن مشارکت گروه کثیری از مردم در تولید اجتماعی ، موجب کاهش فاصله ی طبقات و قشرهای اجتماعی می شود .

۳ – آموزش های فنی و حرفه ای موجب پیوند کار یدی و فکری و گسترش توام آن ها می شود.

۴ – آموزش های فنی و حرفه ای با توجه ‌به این که معمولا از سن بعد از ۱۵ سالگی شروع می شود ، موجب تعدیل تنش ها و بحران های جدی روحی ، اجتماعی و هویتی نوجوانان در این سنین شده ، نهایتاً منجر به سلامت روانی آن ها می شود..