۴-اجرا
۱-نیازها
۳-تطبیق
۲-ایده(نظر)
۵-منابع
مشتریان شرکتهای رقیب
قوانین مقررات
نیروی کار
عرضهکنندگان مواداولیه
سازمان های مشاور
کتابها و نوستارهای تبلیغاتی
سازمان
محیط
شکل۲-۲: فرایند یک نوآوری موفقیتآمیز
۲-۲- ۱۷- مفهوم عملکرد بانکی
مفهوم عملکرد، با کارایی[۴۳] و اثربخشی[۴۴] تعریف شده است، چون اثربخشی بیانگر میزان دستیابی به اهداف است و کارایی به این موضوع اشاره دارد که منابع از نظر اقتصادی، چگونه برای کسب هدف به کار رفتهاند و می‌توان آنها را دو بعد مهم عملکرد دانست، یعنی هم علل داخلی(کارایی) و هم دلایل خارجی (اثربخشی) برای بخشهای خاص عملکرد، می توانند وجود داشته باشند. از اینرو، عملکرد تابعی از کارایی و اثربخشی فعالیتهای صورت گرفته است. بانکها برای دستیابی به عملکرد بهتر، باید از شاخص های پیشرو یا آیندهنگر[۴۵] استفاده کنند. شاخص های پسرو یا گذشتهنگر[۴۶] تنها وقایع تاریخی را بیان می‌کنند، در حالی که شاخص های آیندهنگر، باعث مهیا شدن شرایط برای پرورش عملکرد میشوند(کروس و لینچ[۴۷]، ۱۹۹۱).
در نظام بانکی ایران تجهیز منابع با توجه به قوانین بانکداری اسلامی از دو طریق انجام می شود:
از طریق جذب سپرده های قرض الحسنه جاری و پس انداز، که منابع مالکانه نامیده میشوند.
از طریق جذب سپرده های مدتدار، که منابع وکالتی نامیده میشوند.
در عصر حاضر، به دلیل وجود رقابت بین بانکها و مؤسسات مالی برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر مؤلفه های مؤثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژهای یافته است. جذب منابع مالی علاوه بر اینکه مهمترین رسالت بانک می‌باشد، تأثیر مهمی در تنظیم صحیح گردش پول و استقرار یک نظام پولی و اعتباری صحیح و متناسب با برنامه های بلندمدت و کوتاه مدت کشور دارد (هدایتی، ۱۳۸۳).
موفقیت یا عدم موفقیت بانک را به دور از عملکرد مدیران نمی توان تصور نمود. بانکی می تواند موفق باشد که از مدیران شایسته، ابزارهای متنوع و امکانات و پتانسیل موجود خود در راستای پیروزی مجموعه بهره مند شود. عواملی که منجر به توفیق بانک میشوند، استفاده از فناوری اطلاعات، بازاریابی، مشتری مداری به معنای واقعی آن و پرهیز از یدک کشیدن این شعارهاست. مدیران بانک باید توانایی تشخیص فرصتهای جدید بازار را داشته باشند و برای رسیدن به این توان، حتما کارشناسان و متخصصان ویژه و حرفهای باید در خدمت مجموعه باشند. بانکها با بهره مندی از مدیران شایسته و منابع انسانی تحصیل کرده، می توانند ارتباط دایمی با مشتریان و بازار داشته باشند و با ایجاد تغییرات و تحولات، جامعه را زیر ذره بین قرار دهند.
در نظام نوین مدیریت، سه بعد استراتژی، تأیید تمرکز و سازمان وجود دارد. این استراتژی است که متعاقباً به سطوح عملیاتی مانند عملکرد بازار، رضایت مشتریان، عملکرد اجتماعی، اعتماد و پذیرش، عملکرد محیطی، مالی و اهداف و نتایج آن منتهی می شود. برخی از بانکها توانسته اند با به کارگیری اینگونه سیاستها، در جایگاه برتر نظام بانکداری کشور قرار گیرند.
۲-۲-۱۸ -مدل عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانکها
درا ین بخش با تکیه بر نتایج به دست آمده از تحقیقات انجام شده، به ارائه مواردی جهت بهبود عملکرد بانکها پرداخته خواهد شد.
۱) تجهیز منابع پولی در بانکداری نوین:
تجهیز منابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و داد و ستد و مبادله کالا را شروع کرد، آغاز شد و همواره اصلیترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بدین ترتیب، بانکها سپرده های مازاد در دسترس مردم را جمع آوری میکردند و با دادن وام به افراد نیازمند، وظیفه سنتی خود، یعنی واسطهگری را میان سپرده گذاران و وام گیرندگان ایفا میکردند. در عصر حاضر، مؤسسات مالی و بانکها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری واسطهگری نمی توانند در عرصه های جهانی به تجهیز منابع بپردازند.
در بانکداری نوین، بانکها در زمینه های مالی غیربانکی خدمات متعددی را به مشتریان ارائه می دهند و ارائه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایه گذاری، انجام امور بیمه و مسکن و تولید باعث شده است تا منابع جدیدی به سوی بانکها سرازیر شود. در واقع، در بانکداری نوین، بخش عمدهای از منابع از طریق فعالیتهای غیربانکی به دست می آید(اکرامی، ۱۳۸۹).
۲-۲-۱۹- مؤلفه های افزایش قدرت بانکها در جذب منابع مالی
۲-۲-۱۹-۱- (فناوری) اطلاعات و ارتباطات:
در بخش بانکداری، نوآوریهای جدید مانند پول الکترونیکی، پایانه های انتقال، دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی و بانکداری اینترنتی لحظهای، تحول عظیمی را در این بخش ایجاد کرده اند و باعث ارتقای کارایی، بهره وری، سرعت در برقراری ارتباطات و کاهش هزینه های عملیاتی برای بانکها شده‌اند.
لذا بانکها برای کسب مزیت رقابتی در عرصه های بازارهای مالی برای جذب منابع مالی باید از بانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده کنند. در ایران مهمترین چالشی که بانکداری الکترونیکی با آن روبروست، نبودن فرهنگ استفاده از این تکنولوژی و حاکم بودن تجارت سنتی می‌باشد که می‌توان با اشاعه چنین فرهنگهایی روند رو به رشدی را برای توسعه بانکداری مهیا نمود.
۲-۲-۱۹-۲-مهارت های نیروی انسانی:
در بانکها و مؤسسات مالی، بیشتر خدمات توسط نیروی انسانی ارائه می شود و تجهیز منابع در سطح استانداردهای جهانی، مستلزم داشتن کارکنانی ماهر و آموزش دیده است. در بعد فنی، کارکنان باید توانایی استفاده از تکنولوژی جدید را داشته باشند و در شغل خود حرفهای باشند، در بعد انسانی هم کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان در تعامل و ارتباط باشند و در بعد ادراکی نیز نیروی انسانی شاغل باید به شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل منمودارات مشتریان بپردازد.
۲-۲ -۱۹-۳-تنوع خدمات بانکی:
بانکها برای ارائه خدمات نوین و محصولات جدید، نیاز به بازاریابی نوین علمی دارند.
شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آن ها، با بازاریابی نوین امکان پذیر است. در بانکداری نوین، بانکها برای شناسایی مشتریان و نیازهای آن ها دست به بازاریابی تک به تک و بازاریابی بر اساس پایگاه داده ها میزنند. بازاریابی تک به تک، یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک تک مشتریان. امروزه به دلیل بهره گیری از فناوری رایانهای، بازاریابی تک به تک در مقیاس وسیعی قابل اجرا و اقتصادی است. تکنولوژی پایگاه داده ها نیز این امکان را به بانکها میدهد که رد تک به تک مشتریان خود را دنبال کنند. بانک فورتیس[۴۸] که بزرگترین بانک بلژیک است، دارای یک پایگاه داده های غنی است که اطلاعات مشتریان در آن وجود دارد. استفاده بانکها از تکنولوژی جدید داده ها به آنان این امکان را داده است که در بازاریابی، موفقیت بیشتری کسب کنند؛ بنابرین، با بازاریابی مناسب و علمی، می‌توان استراتژیهایی را به کاربرد که محصول مناسب را در زمان مناسب با ابزاری مناسب به مشتری ارائه دهد. قطعاً بدون بازاریابی و شناسایی نیازهای متنوع مشتریان، تجهیز منابع مالی مطابق استانداردهای جهانی امکان پذیر نخواهد بود.
