دارایی های دانش محور

‌بر اساس محیط ماکرو(بزرگ)

مخازن دانش

ارتباطات

زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات

مجموعه مهارت‌های وظیفه ای

‌پاسخ‌گویی‌ محیطی

هوش سازمانی

شکست

منابع خارجی

ارزیابی

استفاده

کسب

از دست دادن فرصت

ایجاد و تثبیت

یادگیری

تسهیم و مبادله

بهره برداری

نمودار۲-۱-سیکل پیاده سازی مدیریت بوکویتز و ویلیامز

۲-۷-۲-مدل مدیریت دانش لیبوویتز

سیکل مدیریت دانش ارائه شده توسط لیبوویتز ‌بر اساس شکل زیر می‌باشد:.

تبدیل اطلاعات به دانش

شناسایی و بررسی دانش

کسب و نگهداری دانش

سازماندهی دانش

بازاریابی و کاربرد دانش

یادگیری دانش

ترکیب دانش

ایجاد دانش

انتشار/فروش دانش

نمودار۲-۲- مدل مدیریت دانش لیبوویتزمنبع: (لیبوویتز، ۱۳۸۷ :۳۸)

۲-۷-۳-مدل فیرستون و مک الروی(۲۰۰۵)

این مدل در سه لایه: محیط مدیریت، محیط پردازش دانش و محیط پردازش کسب و کار ارائه شده که هر کدام خروجی‌هایی دارند. نمونه هایی از این خروجی‌ها عبارتند از:

• • خروجی‌های مدیریت دانش:

• • استراتژی‌های پردازش دانش

• • سیاست‌ها و قوانین پردازش دانش

• • زیر ساختار‌های دانش

• • خروجی‌های پردازش دانش

• • استراتژی‌های کسب و کار

• • مدل‌های سازمانی

• • استراتژی‌های کالا

• • فرآیندهای کسب و کار

• • خروجی‌های کسب و کار

• • سودآوری

• • سهم بازار

• • مطلوبیت محیط

• • حفظ مشتری(Firestone & Mcelroy, 2005)

• • استراتژی های پردازش دانش

• • سیاست و قوانین پردازش دانش

• زیر ساخت های دانش

مدیریت دانش

محیط مدیریت

خروجی های مدیریت دانش

پردازش دانش

• • استراتژی های کسب و کار

• • مدل‌های سازمانی

• • فرآیندهای کسب و کار

• استراتژی های کالا

محیط پردازش دانش

خروجی های پردازش دانش

پردازش کسب و کار

• • سودآوری

• • سهم بازار

• اخلاقیات

محیط پردازش

خروجی های کسب و کار

نمودار۲-۳- مدل فیرستون و مک الروی منبع: (Firestone & Mcelroy, 2005)

۲-۷-۴-مدل مفهومی مدیریت دانش

جعفری و همکاران ( ۱۳۸۵ ) نیز به توسعه یک مدل مفهومی برای مدیریت دانش باتکیه بر عوامل کلیدی موفقیت پرداخته‌اند. این مدل برپایه فرهنگ سازمانی، مدیریت، نیروی انسانی، آموزش، ابعاد سازمانی، پایلوت، فناوری اطلاعات، اندازه‌گیری عملکرد، الگوبرداری و ابعاد مدیریت دانش شکل گرفته است (اخوان و همکاران، ۱۳۸۹).

• • تعهد وحمایت مدیریت

• • تغییر استراتژی

• • انتصاب CKO

• قهرمان دانش

ساختار دانش

سامانه های مدیریت دانش

اشتراک دانش

• • درک و درگیری

• • غنی سازی شغلی

• • کارتیمی

• • امنیت شغلی

• انگیزش

الگوبرداری پایلوت

آموزش

• • ساختار سازمانی

• • آمادگی سازمان

• • زیرساخت ها

• یکپارچه سازی

اندازه گیری عملکرد

فناوری اطلاعات

مخازن دانش

• • اعتماد

• • یادگیری مستمر

• • همکاری

• • ارتباطات

• ریسک پذیری

معماری دانش

اندازه گیری دانش

شکل ۲-۴- مدل مفهومی مدیریت دانش با تأکید بر عوامل کلیدی موفقیت؛منبع: جعفری و همکاران۱۳۸۵

۲-۸-استراتژی‌های دانش

استراتژی‌های دانش، استراتژی هایی است که مسیر اهداف دانشی را در سازمان مشخص می‌کند. سازمان هایی که می خواهند مدیریت دانش را اجرا نمایند، علاوه بر اهداف معمولی سازمانی، باید اهداف دانشی خود را نیز معین نمایند و پس از آن با تعریف راهبردهای دانشی، دستیابی به آن اهداف را مشخص کنند. با توجه به اینکه اهداف دانشی و به تبع آن راهبردهای دانشی با ساختارهای سلسله مراتبی و سنتی سازگار نمی باشد لذا توجه به فرآیندها در سازمان های دانش محور بسیار حائز اهمیت است. ساختارهای سلسله مراتبی بااین نگرش کمتر همخوانی دارند و بیشتر ‌وظیفه‌ها را پوشش می‌دهند تااینکه فرآیندها را پوشش دهند (اخوان، ۱۳۸۹ :۱۱۶).

برخی صاحب‌نظران میان استراتژی دانش و استراتژی مدیریت دانش تفاوت قائل شده‌اند. از دیدگاه زک^[۳] استراتژی دانش به شکل خاص به استراتژی کسب و کار یک سازمان اشاره داردکه منابع و قابلیت‌های دانشی سازمان را نیز مورد نظر قرار داده است. این استراتژی شامل شناسایی کمبود‌ها و مازادهای دانش می شود و سپس از طریق پیاده سازی استراتژی مدیریت دانش آن را مدیریت می‌کند تا عملکرد سازمان را ارتقا دهد

( همان :۱۶۶).

۲-۹-دیدگاه صاحب‌نظران در خصوص مدیریت دانش

دیدگاه سوگوماران و بوس: چهارچوب مدیریت دانش از دیدگاه سوگوماران و بوس شامل چهار فرایند اساسی شامل شناسایی و تولید دانش، ذخیره‌سازی و کدگذاری دانش، توزیع و انتشار دانش و بهره‌برداری و بازخورد گرفتن از دانش می‌باشد(Sugumaran & Bose,2010) .

دیدگاه گیلبرت و همکاران: در این دیدگاه، سنگ بنای اصلی مدیریت دانش را به شش دسته شناسایی دانش، کسب دانش، توسعه دانش، اشتراک گذاری و توزیع دانش، بهره‌برداری از دانش و نگه داشت دانش تقسیم کرده‌اند(Gilbert & et al 2004) .

برای درک مفهوم مدیریت دانش، اشاره به بعضی ازمفاهیم اجتناب ناپذیر است. که می توان به مفاهیم داده، اطلاعات، دانش اشاره نمود. تعریف داده، اطلاعات، ودانش دشوار است. تنها از طریق ابزارهای بیرونی یا از دید یک کاربر می توان بین داده، اطلاعات، و دانش تمایز قائل شد. به طور کلی، داده به عنوان واقعیات خام مورد بررسی قرار گرفته، اطلاعات به مثابه مجموعه ای سازمان یافته ازداده مورد توجه است و دانش به عنوان اطلاعاتی معنادار مورد ملاحظه قرار می‌گیرد. رابطه بین داده و اطلاعات ودانش بازگشتی بوده، و به درجه سازمان یافتگی و تفسیرپذیری آن ها بستگی دارد. داده و اطلاعات بر حسب میزان سازمان یافتگی از هم متمایز می‌شوند و اطلاعات ودانش بر اساس تفسیرپذیری از یکدیگر متمایز می‌گردند. در واقع، دانش ترکیبی سازمان یافته از داده می‌باشد که با مجموعه ای از قوانین، رویه ها و عملیات آموخته شده به واسطه تجربه و عمل تلفیق شده است. به یک معنا دانش مفهومی است ساخته و پرداخته ذهن. بر این قرار، دانش همان اطلاعات یا داده است. تنها به واسطه معنا است که اطلاعات حیات یافته و تبدیل به دانش می‌گردد (بهات، ۲۰۰۱).

‌بنابرین‏ ویژگی‌های زیر را می‌توان به دانش نسبت داد (شکل ۶):

دانش به صورت پویا تولید می‌شود (از طریق تغییرات در سازه‌های شناختی)؛

دانش ذاتا به افراد مرتبط می‌شود؛

دانش پیش زمینه‌ای برای عمل انسانی می‌باشد (بورنمان^[۴]، ۲۰۰۳).