هرکدام از این سه هدف کلی خود از مجموعه ای از اهداف فرعی و جزیی تشکیل شده اند. مجموعه این اهداف جزیی در جدول نشان داده شده است.
سازمانها در تکنولوژی اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی سرمایه گذاری میکنند تا اهداف متفاوت مدیریت را برآورده سازند. اهداف مدیریتی از سرمایه گذاری در تکنولوژی اطلاعات و تجارت الکترونیک را می توان در سه دسته زیر بیان کرد(Weill,1995)
۱-اهداف مبادله ای: در این حالت سرمایهگذاریها درصدد خودکار کردن رخدادهای مالی مثل حقوق و دستمزد، حسابهای دریافتنی و سفارش گیری هستند. این نوع سرمایهگذاریها هزینه های نیروی کار و مدیریت را کاهش داده و کارایی را بالا میبرد.
- اهداف استراتژیک: در این حالت هدف از سرمایه گذاری کسب مزیت رقابتی و افزایش سهم بازار از طریق رشد فروش است. هدف این سرمایه گذاریها بیشتر گسترش و رشد شرکت است تا کارایی.
۳-اهداف اطلاعاتی: در این وضعیت هدف ایجاد یک زیرساختار اطلاعاتی است تا سازمان را مدیریت کند. این اهداف درصدد انجام وظایف مدیریتی مثل کنترل، بودجهبندی و برنامه ریزی بوده و ارتباطات، حسابداری و تجزیه وتحلیل را توانمند میســــازد. دان و دان (DAN&DAN, 2000)نیز اهداف تجارت الکترونیک را در پنج طبقه زیر معرفی میکند:
۱-رابطه سازی: هدف شرکت ممکن است برقراری ارتباطات نزدیکتر، مستحکمتر، پایدارتر و همه جانبه با مشتری باشد. این کار ازطریق پست الکترونیک امکانپذیر میشود.
۲-حضور بینالمللی: تولیدکننده ممکن است با بهره گرفتن از تجارت الکترونیک درصدد ورود به بازارهای جهانی و بازاریابی صادرات باشد.
-
- کاهش هزینه های ارتباطی در بلندمدت: شرکت ممکن است درصدد کاهش هزینه های انجام فعالیتهایی مثل تبلیغات و ترفیع باشد زیرا تبلیغات اینترنتی هزینه های کمتری نسبت به تبلیغات سنتی و کاغذی دارد.
-
- ارائه خدمات به یک جامعه یا گروه خاص: شرکت ممکن است ازطریق تجارت الکترونیک درصدد توجه به یک بخش خاص بازار باشد و بر آن قسمت تمرکز کند.
- دسترسی به بازارهای جدید: یکی از اهداف شرکت ها از به کارگیری تجارت الکترونیک دسترسی به بازارهای جهانی به عنوان بخشی از فرصتهایی است که اینترنت ارائه میکند.
یکی از دلایل افت و ناکامی شرکت های دات کام در طی سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ نبود شاخص واضحی از سودآوری تجارت الکترونیک است (Bidgoli, 2002)به همین دلیل حاصل نهایی تجارت الکترونیک باید به عنوان سود خود را نشان دهد. با توجه به این مطلب در تعیین اهداف تجارت الکترونیک می توان از معادله سود استفاده کرد. بر اساس معادله سود، سود شرکت ها از کم کردن هزینه ها از درآمد حاصل می شود. تجارت الکترونیک باید سودآوری خود را نشان دهد و بدین منظور می توان دو هدف کلی برای تجارت الکترونیکی شناسایی نمود:
-
- اهداف کاهش هزینه ها: تجارت الکترونیک قابلیت کاهش هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی (اداری و پشتیبانی) را دارد. تجارت الکترونیک به دلیل افزایش سرعت، دقت و بهبود ارتباطات بین بخشهای داخلی و خارجی هزینه های عملیاتی را کاهش میدهد. ازطریق تجارت الکترونیک مدیریت زنجیره عرضه بههنگام و کارا می شود و شرکت قادر خواهدبود دروندادهای لازم را برای تولید محصولات با قیمت کمتر و کیفیت بهتر تهیه کند. شرکت میتواند با دسترسی به عرضه کنندگان متعدد پایین ترین قیمت و بالاترین و بهترین شرایط را برای خرید مواد و قطعات پیدا کند. تجارت الکترونیک قادر به کاهش هزینه های غیرعملیاتی سازمان را نیز هست، چرا که شرکت میتواند با مراجعه به انواع بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری وجوهات مالی لازم را با کمترین نرخ و بهترین شرایط بیابد. شرکت ها همچنین میتوانند نیروی انسانی موردنیاز خود را با بهترین قابلیت و آمادگی پیدا کرده و به کار گیرند. یکی از مهمترین کاربردهای تجارت الکترونیک که سبب کاهش هزینه های عملیاتی می شود تامین منابع از خارج است. تجارت الکترونیک با حذف کاغذ و فرمهای کاغذی صرفه جوییهای عظیمی حاصل میکند. تجارت الکترونیک با خودکار کردن برخی فرآیندها سبب کاهش هزینه های نیروی انسانی می شود. تجارت الکترونیک همچنین باعث کاهش هزینه های بازاریابی و تبلیغات می شود.
-
- اهداف افزایش درآمد: تجارت الکترونیک محدودیتهای ورود به صنعت را پایین می آورد و امکان کسب بازارهای جدید و دستیابی به مشتریان جدید و حتی مشتریان رقبا را نیز فراهم میکند. با بهره گرفتن از تجارت الکترونیک امکان بازاریابی صادراتی و صادرکردن محصولات برای شرکت ها سادهتر می شود. تجارت الکترونیک با توجه به مؤلفه مشتریان به چهار طریق درآمد شرکت را بالا میبرد:
-
- افزایش تعداد دفعات خرید مشتریان.
- جذب مشتریان رقبا و خصوصاً رقبایی که از تجارت الکترونیک استفاده نمی کنند.
۳-دستیابی به مشتریان جدید.
۴-مطالبه قیمتهای بالاتر از طریق متمایز ساختن و سفارشی کردن محصولات موردنظر مشتریان.
مغازههای اینترنتی هفت روز هفته و ۲۴ ساعته شبانه روز باز بوده و امکان خرید از آن ها درهر لحظه از زمان وجود دارد این نکته که در تجارت الکترونیک به قانون ۷/۲۴ مشهور است سبب افزایش خرید مشتریان و افزایش درآمد شرکت می شود.
۲-۱۷- تجارت الکترونیک در مقایسه با تجارت سنتی
اگر بخواهیم تجارت را به تنهایی تعریف کنیم میتوانیم آن را انجام هر گونه عملیات تجاری و بازرگانی بدانیم اما تجارت سنتی عبارت است از تجارت چهره به چهره و مبادلات پول آن از طریق شبکه بانکی و یا به صورت نقدی انجام میگیرد.
در گذشته و برای سالیان متمادی تجارت سنتی به تنهایی وجود داشت و مشتری قبل از خرید ، کالا یا خدمات درخواستی را به طور دقیق بررسی می نمود و سپس فرایند خرید انجام می گرفت . تکلیف فروشنده و مشتری هر دو روشن بود ، جایی برای شک وتردید وجود نداشت . اما امروزه تجارت الکترونیک تا حدی جایگزین تجارت سنتی شده است تجارت الکترونیک دیگر آن تجارت چهره به چهره نمی باشد .
تجارت الکترونیک عبارت است از انجام هر گونه امور تجاری و بازرگانی از طریق شبکه جهانی اینترنت در تجارت الکترونیک دیگر فروشنده و مشتری یکدیگر را نخواهند دید .
تجارت الکترونیک در مقایسه با تجارت سنتی هزینه ها را به میزان زیادی کاهش میدهد و با حذف واسطه ها قیمت ها بین ۱۵ تا ۵۰ درصد کاهش مییابد .
ارتباط خریدار و فروشنده از طریق فناوری های نوین در تجارت الکترونیک برقرار میگردد که خریدار بایستی توانایی برقراری ارتباط مؤثر با فروشنده را داشته باشد .
تجارت الکترونیک نسبت به تجارت سنتی مزایای زیادی دارد که کاهش هزینه به عنوان ملموس ترین آن ها ذکر شد ، اما افزایش قدرت خرید مردم ، بستر مناسب و قدرتمند تبادل اطلاعات ، ورود شرکت های نوپا به عرصه رقابت و ….. را نام برد . (حکیمه موسوی ،۱۳۸۹)
۲-۱۸- زیرساخت های[۶] لازم برای تجارت الکترونیکی