نمودار بخش۲-۱-۱: نقاط تلاقی خطوط فرعی
۳۰
۲۶
۴۰
۱۹
۶۲
۴۶
۶۳
۶۶
۴۳
۴۲
۲-۱-۱- بررسی خط ارتباطی اول: ویژگی های خداوند و امدادهای الهی
آیات «۴- ۵-۷-۸-۹- ۱۰ -۱۱- ۱۲- ۱۳- ۱۷۱۹-۱۸– ۲۵-۲۶- ۲۹- ۳۰- ۳۹- ۴۰- ۴۱- ۴۲- ۴۳-۴۴-۴۶- ۴۷- ۴۸- ۴۹- ۵۱- ۵۲- ۵۳-۵۴- ۵۹-۶۰- ۶۱-۶۲- ۶۳-۶۴- ۶۶- ۶۷-۶۸- ۶۹- ۷۰- ۷۱- ۷۲- ۷۵»، موضوع ویژگیهای خداوند و امدادهای الهی را بیان نموده اند.
ویژگیهای مرتبط با خداوند در آیات «۴-۵-۹-۱۰-۱۲-۱۳-۱۷-۱۸-۱۹-۲۶-۲۹-۳۰-۳۹-۴۰-۴۱-۴۲-۴۶-۴۷-۴۸-۴۹-۵۱-۵۲-۵۳-۵۴-۵۹-۶۰-۶۱-۶۲-۶۳-۶۶-۶۷-۶۸-۶۹-۷۰-۷۱-۷۲-۷۵» ذکر شده است:
۲-۱-۱-۱- ربوبیت
این صفت خداوند آیات «۴- ۵- ۹-۱۲-۵۴ » را تحت پوشش قرار می دهد.
با توجه به اینکه خداوند هیچ کاری را بدون پاداش نمی گذارد در آیه ۴ ﴿أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَهٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ﴾[۵] به مؤمنان در صورت داشتن ایمان حقیقی درجاتی را وعده می دهد که میزان و مقدار آن نامعلوم است و همین ابهام دلالت بر فوق العادگی آن دارد[۶]. این پاداشها و عنایات از جانب رب به مؤمنان می باشد.
آیه ۵﴿کَما أَخْرَجَکَ رَبُّکَ مِنْ بَیْتِکَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَکارِهُونَ﴾[۷] خروج پیامبر۹از مدینه به سمت میدان جهاد را زیر نظر ربوبیت الهی بیان کرده است.
آیه ۹ ﴿إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجابَ لَکُمْ أَنِّی مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُرْدِفِینَ﴾[۸] بیانگر این مطلب است که خداوند در همه حال یار و یاور مؤمنان است و در صورت استغاثه تقاضای آنها را می پذیرد و آنها را یاری می دهد. این استجابت زیر نظر ربوبیت خداوند می باشد.
برای اطمینان قلب و استواری مؤمنان درآیه ۱۲ ﴿إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَى الْمَلائِکَهِ أَنِّی مَعَکُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا﴾[۹] خداوند همراهی خود با فرشتگان را برای انجام این کار بیان می کند. و وحی به ملائکه نیز از جانب رب صورت گرفته است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در آیه ۵۴ ﴿ کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَذَّبُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَکْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ وَ کُلٌّ کانُوا ظالِمِینَ﴾[۱۰]، بیان شده است که آل فر عون آیات و نشانه های ربوبیت الهی را تکذیب نمودند، لذا گرفتار عذاب شدند.
۲-۱-۱-۲- قدرت
آیات«۱۰-۱۳-۲۵-۴۱-۴۸-۴۹-۵۲-۵۹-۶۳-۶۷- ۶۸»، قدرت خداوند را بیان کرده اند.
توانایی خدا مانند علم او، ازلی بوده و به حکم اینکه عین ذات اوست مانند علم نامحدود است. قرآن بر گستردگی قدرت خداوند تأکید کرده است[۱۱].
۲-۱-۱-۲-۱- عزیز
آیاتی که عزیز بودن خداوند را مطرح کرده اند عبارتند از:«۱۰-۴۹-۶۳-۶۷».
در آیه ۱۰ ﴿ وَ ما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلاَّ بُشْرى وَ لِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکُمْ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ﴾[۱۲]، خداوند به عزیز بودن و شکست ناپذیری خویش اشاره کرده است. اینکه پیروزی در همه جا و همیشه از آن خداوند است -﴿ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ﴾-، ریشه در عزیز بودن وی دارد.
در آیه ۴۹ ﴿إِذْ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هؤُلاءِ دِینُهُمْ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ﴾[۱۳] نیز گوشزد شده است که هر کس بر خدا توکل کند پیروز می گردد و کارش به انجام می رسد؛ چراکه خداوند عزیز است و موانع پیش روی متوکّلین را کنار می زند و بر همه چیز فایق می آیند.
درآیات ۶۳ ﴿ وَ أَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً ما أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ﴾[۱۴] و ۶۷ ﴿ ما کانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَکُونَ لَهُ أَسْرى حَتَّى یُثْخِنَ فِی الْأَرْضِ تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا وَ اللَّهُ یُرِیدُ الْآخِرَهَ وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ﴾[۱۵] نیز عزیز بودن خداوند ذکر شده است. لازم به ذکر است عزت او ایجاب مىکند که هیچ کس یاراى مقاومت در مقابل او را نداشته نباشد.
۲-۱-۱-۲-۲- قدیر
آیه ۴۱ و آیه ۵۹ به این موضوع پرداخته اند.
قدرت خداوند بر انجام هر کار، ویژگی دیگری است که درانتهای آیه ۴۱ ﴿ وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى عَبْدِنا یَوْمَ
الْفُرْقانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ وَ اللَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ﴾[۱۶] به آن اشاره شده است.
همچنین به خاطر پیمان شکنی مکرر کافران، در آیه ۵۹﴿ وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا یُعْجِزُونَ﴾[۱۷] این نکته متذکر شده است که آنها تصور نکنند با این اعمال خیانت آمیز پیروز شده اند و از قلمرو کیفر ما بیرون مىروند، آنها هرگز ما را عاجز نخواهند کرد. لذا قدرتمندی خداوند از این آیه نیز استنباط می شود.
۲-۱-۱-۲-۳- قوی
قوی بودن خداوند تنها در آیه ۵۲ اشاره شده است.بنا به آیه۵۲ ﴿ کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقابِ﴾[۱۸] ، عذاب آل فرعون و همه کافران پیشین توسط خداوند انجام گرفته است؛ چراکه او قوی و قدرتمند است.
۲-۱-۱-۲-۴- شدیدالعقاب
این ویژگی خداوند در آیات«۱۳-۲۵-۴۸-۵۲-۶۸»، آمده است.
شدید العقاب بودن خداوند از صفاتی می باشد که قدرت خداوند را نشان می دهد که آیات ۱۳﴿ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَنْ یُشاقِقِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ﴾[۱۹]، ۲۵ ﴿ وَ اتَّقُوا فِتْنَهً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّهً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ﴾[۲۰]، ۴۸ ﴿ وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّی جارٌ لَکُمْ فَلَمَّا تَراءَتِ الْفِئَتانِ نَکَصَ عَلى عَقِبَیْهِ وَ قالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکُمْ إِنِّی أَرى ما لا تَرَوْنَ إِنِّی أَخافُ اللَّهَ وَ اللَّهُ شَدِیدُ الْعِقابِ﴾[۲۱] و ۵۲ ﴿ کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقابِ﴾[۲۲] به آن اشاره دارند.
عقاب پس از عصیان واقع مىشود که در عقب عصیان و گناه صورت مىگیرد، و شدید بودن عقاب مانند شدید بودن در رحمت و لطف است، که هر دو ملازم همدیگر می باشند.[۲۳]
عذاب عظیم خداوند که در آیه ۶۸﴿ لَوْ لا کِتابٌ مِنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّکُمْ فِیما أَخَذْتُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ﴾[۲۴] بیان شده است، ریشه در شدیدالعقاب بودن خداوند دارد.
۲-۱-۱-۳- رحمت
این موضوع آیات «۲۹-۶۹-۷۰» را در بر گرفته است.