هزینه های داوری مرکز (شامل هزینه های اداری و حقالزحمه داوران) با رعایت موازین قانونی ذیربط، مطابق جدول ضمیمه آیین نامه مربوط به هزینه های داوری و متناسب با خواسته و عمومی محاسبه و تعیین می شود و پرداخت آن بر عهده طرفین است. طبق ماده ۱۰ قانون اساسنامه مرکز داوری، در داوریهای داخلی، رسیدگی طبق مقررات قانون آیین دادرسی مدنی درباره داوری (باب هفتم) و در داوریهای بین المللی مطابق قانون داوری تجاری بین المللی مصوب ۱۳۷۶ انجام می شود.
اتاق بازرگانی بین المللی که مقر آن در پاریس است ارتباط خود با اعضا را از طریق کمیته های ملّی کشورها برقرار می کند. بر این اساس کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی در سال ۱۳۴۲ در ایران شروع به کار کرد و پس از یک دوره وقفه کوتاه در دوره انقلاب از سال ۱۳۶۴ مجددا فعالیت خود را آغاز نمود. اعضای کمیته ایرانی اغلب از سازمانها و شرکتهای بزرگ شکل گرفته است که در سطح بین المللی نیز فعال میباشند. ارکان این کمیته عبارتند از مجمع عمومیشورا، هیئت رئیسه و دبیر کل، کمسیونهای تخصصی کمیته ایرانی به عنوان پایگاه اصلی فعالیت فکری اعضا عمل میکنند. بدین لحاظ چهار کمیسیون «شیوه و عملکرد فنون بانکداری بین المللی»، «حمل و نقل و خدمات پشتیبانی»، «بیمه»، «امور حقوقی و داوری» هریک به سرپرستی یکی از متخصصین برجسته آن حرفه و عضویت اعضای کمیته ایرانی از همان ابتدای فعالیت شروع به کار کرد. در این فصل نگاهی به تاریخچه اتاق بازرگانی بین المللی و ارکان آن و نمونه آرای صادر شده در این اتاق میپردازیم.
قبل از بررسی جریان داوری در نظام اداری اتاق نگاهی به خود اتاق بازرگانی بینالمللی و تاریخچهی این اتاق میاندازیم.
گفتار اول: تاریخچه دیوان بین المللی داوری اتاق بازرگانی بینالمللی
اتاق بازرگانی بین المللی یک سازمان بین المللی غیر دولتی (NGO) است که در خدمت تجارت بینالمللی میباشد. اعضای اتاق از دهها هزار سازمان و مؤسسه تجاری تشکیل میگردد که در بیش از صد کشور دنیا دارای علایق تجاری هستند. کمیته های ملّی اتاق بازرگانی بینالمللی و یا شوراها در ۶۰ کشور فعال میباشند.
وظایف اتاق بازرگانی بین المللی عبارتند از: نمایندگی محافل تجاری جهانی در سطوح ملّی و بینالمللی، گسترش تجارت و سرمایه گذاری بین المللی بر اساس رقابت عادلانه و آزادانه، هماهنگ کردن رویه های تجاری و تنظیم اصطلاحات و رهنمودهایی برای واردکنندگان و صادر کنندگان، ارائه خدمات محلی به تجار و صنعتگران.
سرویسهای خدماتی اتاق بازرگانی بینالمللی عبارتند از: دیوان بین المللی داوری، مرکز کارشناسی بینالمللی، دفتر بین المللی دریایی، مرکز همکاری دریایی، دفتر اطلاعات مقابله با تقلب، دفتر جرائم تجاری،
دفتر بین المللی اتاقهای بازرگانی، مؤسسه رویه و حقوق تجاری بین المللی، شورای صنعتی جهانی برای محیط زیست، سمینارهای متعدد و انتشارات فراوان (قابل تهیه در شرکت سهامی انتشارات اتاق بازرگانی بین المللی.)
کمیسیون بین المللی داوری یکی از کمیسیونهای اتاق بازرگانی بین المللی است که در تهیه سیاست عمومی و فنی مربوط به تجارت بینالمللی و سرمایه گذاری فعالیت می کند. کمیسیون مذبور از متخصصین بین المللی که توسط کمیته های ملّی اتاق بازرگانی بین المللی و شوراهای سراسر جهان تعیین میشوند، ترکیب یافته است. این «کمیسیون» به طور کامل مجزا از دیوان بین المللی داوری است. کمیسیون مذبور، خصوصاً به نکات و موضوعات حقوقی و عملّی مرتبط با داوری تجاری بین المللی و نیز ترویج رویه اداری به عنوان یک راه حل اختلافات تجاری بین المللی و گسترش آن توجه می کند.[۸۳]
دیوان بین المللی داوری اتاق بازرگانی بین المللی در سال ۱۹۲۳ به وجود آمده است و از آن زمان به بعد به شهرت جهانی روزافزون خود در سایهی تجربه و تخصصی که در جریان فیصله دادن بیش از ۸۰۰۰ دعوی در موضوعات مختلف تجارت بین المللی کسب کردهاست، ادامه میدهد.
با از بین رفتن موانع سیاسی و توسعه وحدت اقتصادی جهانی، قطعیت و قابلیت پیش بینی در حل دعاوی بین المللی هرگز تا بدین حد مورد نیاز نبوده است. در ربع آخر قرن بیستم، داوری بازرگانی بینالمللی چنان تحولی یافته که گویی در حال پیشرفت روزافزون است. در خصوص مواردی چون تعداد پرونده ها (تعداد دعاوی که در یک دهه طی سالهای ۱۹۹۲-۱۹۸۳ در اتاق بازرگانی بین المللی ثبت شده است، تقریبا رقمی برابر با ۴۰ درصد تعداد کل دعاوی است که در ۷۰ سال گذاشته در آن اتاق ثبت گردیده است)، پیچیدگی، مبلغ مورد اختلاف، تعداد کشورهایی که به عنوان طرفهای حل اختلاف به دیوان اتاق بازرگانی بین المللی مراجعه نموده اند (بیش از ۹۰ کشور در سال) و رفتار حقوقی بسیاری از طرفین در جریان بین المللی داوری، پیشرفت قابل ملاحظهای را میتوان مشاهده کرد. مقررات اتاق بازرگانی بین المللی به طور اختصاصی برای داوریها در زمینه بین المللی طرح ریزی شده است. داوریهای مذبور که هر ساله در بیش از ۲۵ کشور گوناگون با زبانهای مختلف برگزار میگدرد در برگیرنده داورانی از ۵۰ ملّیت متفاوت است که تقریبا تمامی نظامهای حقوقی معتبر دنیا را شامل می شود. هر داوری توسط یک دادگاه داوری که وظیفه اش رسیدگی ماهوی به پرونده و صدور رأی نهایی است، صورت میگیرد. کار دادگاه داوری توسط دیوان بینالمللی داوری اتاق بازرگانی بین المللی که حداقل سه مرتبه در ماه (اغلب چهار مرتبه) تشکیل جلسه میدهد، پیگیری می شود.
نقش دیوان که در حال حاضر مرکب از ۵۶ عضو از ۴۸ کشور مختلف است، سازماندهی و نظارت بر داوریهایی است که طبق این مقررات صورت میگیرد. دیوان داوری میبایست به تغییرات حقوق و عملکرد داوری در سرتاسر جهان مستمرا توجه داشته باشد و با حفظ اصول بنیادی آیین دادرسی بازرگانی بین المللی روش کار خود را با اوضاع و احوال جدید تطبیق دهد تا پاسخگوی نیازهای گوناگون طرفین و داوران باشد. دیوان از حمایت دبیرخانهای مرکب از ۳۰ عضو برای مدیریت روزانه برخوردار است.[۸۴]
گفتار دوم: نظام داوری اتاق بازرگانی بین المللی