در جهت تسهیل در استفاده از مرکز کارشناسی بینالمللی مذبور، اتاق بازرگانی بینالمللی نسبت به تهیه آیین مراجعه به کارشناسی اقدام کرده و مقرراتی را بدین منظور با عنوان«مقررات کارشناسی»تنظیم نموده است.این مقررات ابتدا در سال ۱۹۷۷ تهیه شد و در سال ۲۰۰۳ مورد تجدید نظر قرار گرفت.[۱۵] این مقررات در صورتی اعتبار مییابند که طرفین در قرارداد خود، به آن ها ارجاع دهند. هرگاه طرفین توافق کنند که بر اساس مقررات راجع به کارشناسی اختلافات خود را به مرکز کارشناسی بینالمللی ارجاع کنند، در این صورت مطابق با آیین و روشی که در مقررات ذکر شده، کارشناسی انجام میگیرد.
در مقررات کارشناسی علاوه بر بیان مسائل شکلی راجع به نحوه ی دسترسی به خدمات مرکز، نحوه ی انتخاب و جایگزینی کارشناس، هزینه های مرکز، هزینه های کارشناس و امثال آن، برخی از مهم ترین مسائل مربوط به کارشناسی را نیز بیان کردهاست. به موجب بند (۳) ماده ۱۲ مقررات کارشناسی، نظر کارشناسی برای طرفین لازم الاجرا نخواهد بود مگر آن که به نحو دیگری بین طرفین توافق شده باشد. همچنین به موجب بند (۳) ماده ۷ مقررات مذبور، استقلال کارشناس تضمین شده است و بنابرین کارشناس انتخابی نباید به یکی از طرفین اختلاف وابستگی داشته باشد، مگر به نحو دیگری بین طرفین مقرر شده باشد.
اتاق بازرگانی بینالمللی در سال ۱۹۷۷ مقرراتی را راجع به بررسی کارشناسی اختلافات راجع به اعتبارات اسنادی تهیه و منتشر کرد. این مقررات در سال ۲۰۰۲ مورد بازبینی قرار گرفت و با عنوان «مقررات اتاق بازرگانی بینالمللی راجع به حل و فصل اختلافات ناشی از اسناد اعتباری از طریق کارشناسی»منتشر شد. این مقررات به عنوان یک روش جایگزین حل اختلافات، می کوشد تا اختلافات طرفین در مورد اعتبارات اسنادی، اسناد وصولی و یا ضمانت نامه های بانکی را از طریق کارشناسی حل و فصل کند.
مقررات مذبور در صورتی لازم الاجرا خواهند بود که به وسیله طرفین در قرارداد به آن ارجاع داده شود. در این مقررات مسائل شکلی مربوط به استفاده از مرکز کارشناسی بینالمللی اتاق بازرگانی در مورد حل و فصل اختلافات راجع به اسناد اعتباری بیان شده است. به موجب این مقررات، مُوضوع اختلاف به سه کارشناس محول می شود که در مورد موضوع اختلاف اظهار نظر میکنند. اظهار نظر کارشناسان برای طرفین الزام آور نیست مگر به نحو دیگری بین طرفین مقرر شود. استقلال کارشناسان در این مقررات تضمین و نحوه رسیدگی آن ها معین شده است. (به نقل از سایت اینترنتی آی سی سی)
۱-۲-۵- مذاکره
فرایند مذاکره و تصمیم گیری مشترک با مداخله یا نظارت مقامهای رسمی یا میانجی یا شخص بی طرفی که تسهیل کننده یا پیش برنده گردهمایی و جریان مذاکره و دستیابی به راه حل محسوب می شود، یافتن پاسخ اجتماعی ترمیمی آثار آن و نیز پرداختن به علل درگیر شده و اختلاف دارند تشکیل می شود.
یکی ازکم هزینه ترین، معمول ترین و غیر رسمی ترین راه های حل و فصل اختلافات تجاری بینالمللی در حوزه نفت و گاز از گذشته تا به امروز انجام مذاکره و گفتگو است. در مذاکره طرفین اختلاف به جای مراجعه به داوری یا دادگاه سعی میکنند اختلاف را از طریق گفتگو حل و فصل نمایند.اصولاً گفتگو و مذاکره نه تنها به روابط تجاری موجود لطمه نمیزند، بلکه باعث تقویت روابط می شود.گفتگو و مذاکره به طرفین این اجازه را خواهد داد که با حفظ روابط تجاری خود، اختلاف را حل و فصل نمایند، که این نقطه ی قوتی نسبت به سایر شیوه های حل اختلاف به حساب میآید. مذاکرات به چند صورت ممکن است انجام گیردگاه به صورت مستقیم و گاه با دخالت شخص یا اشخاص ثالث انجام میگیرد. انجام مذاکره به شیوه اخیر با عنوان سازش و میانجگری بیان می شود. در این قسمت صرفا انجام مذاکرات مستقیم بین طرفین بدون دخالت و مشارکت میانجی بررسی می شود.
حل و فصل اختلافات تجاری بینالمللی در حوزه نفت و گاز از طریق مذاکره ممکن است در قرارداد پیشبینی شده باشد. بسیاری از قرار داد های تجاری بینالمللی در حوزه نفت و گاز طرفین را ملزم میکند که قبل از مراجعه به داوری یا دادگاه ابتدا تلاش نماید که اختلاف را از طریق مذاکره و گفتگو حلکنند. برای دست یابی به نتیجه بهتر از مذاکرات، معمولاً در قرار داد ها یک فرجه ی زمانی،مثلاً شش ماه، تعریف می شود که چنانچه در آن مدت مذاکرات نتیجه ندهد، هر کدام از طرفین بتواند دعوی را از طریق مراجع داوری یا دادگاه تعقیب نماید.
با توجّه به اینکه حل و فصل اختلافات از طریق مذاکره و گفتگو یک روش غیر رسمی حل و فصل است، هیچگونه تشریفات خاصی برای انجام آن وجود ندارد و طرفین حسب شرایط هر مورد اقدام به گفتگو میکنند. با وجود این، از آنجایی که مراجعه به داوری و دادگاه برای حل و فصل اختلافات میتواند به روابط تجاری طرفین لطمه وارد کند، مذاکره به عنوان یک شیوه کم هزینه و کم خطر مورد توجّه سازمان های فعال در زمینه تجارت بینالملل قرار گرفته است. برای تشویق استفاده از مذاکره برای حل و فصل اختلافات به عنوان یک شیوه جایگزین، برخی سازمان های تجاری از قبیل اتاق بازرگانی بینالمللی، ایکسید[۱۶] و بانک جهانی امکاناتی را برای طرفین اختلاف فراهم کردهاند که بتوانند تحت نظر آن سازمانها اختلاف خود را از طریق مذاکره حل و فصل کنند. پیشبینی می شود که در آینده نزدیک این سازمانها می کوشند که مقرراتی را در جهت سامان بخشی به مذاکرات با عنوان«آیین مذاکرات» تهیه و در دسترس بازرگانان قرار دهند.