کمک برای مرور و بررسی: این مورد شامل تجزیه و تحلیل حسابها، بررسی و مستند کردن کنترلها، بررسی دقیق تغییرات و اطلاعات مرکز عملیات و بررسیهای موقت طرحها و راه حل ها میباشد.
تسهیل در انجام آزمونها: این مورد شامل مشاهده موجودیها، تأیید اعتبار مشتریان، آزمون داده های حقوق و دستمزد، تجزیه و تحلیل حسابهای مشکوک الوصول، آزمون رعایت مقررات و قوانین و کنترل کارمندان و آزمونهای تراز حسابها است.
کمک در تهیه و ارائه یادداشتهای همراه صورتهای مالی: این مورد معمولاً شامل بهرهگیری از محتوا نامهی مدیریت و هماهنگی دیدگاههای مدیریت با حسابرسان مستقل در مورد کنترلها و عملیات است.
کمکهای عمومی: شامل بازرسی محلها، بهکارگیری حسابرسیهای سیستم و حمایت از سیستم های موجود است.
براون[۴۰](۱۹۸۳) معتقد است، رابطه حرفهای بین حسابرسان مستقل و حسابرسان داخلی در امور خط مشی و روشهای اتکای حسابرسان مستقل به عملکرد حسابرسان داخلی به طور قاطع مشخص نیست. شاید دلیل این امر، فقدان تحقیقات علمی و عملی در این زمینه باشد.
آنچه مسلم است این است که اتکا حسابرسان مستقل بر عملکرد حسابرسی داخلی در فرایند حسابرسی مالی باعث استفاده بهینهسازمانی در (سطح خرد) و منابع اجتماعی (در سطح کلان) خواهد شد.
ریچارد سون[۴۱] (۲۰۰۲)، بر مرتبط کردن حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل تأکید دارد. وی جهت دستیابی به این ارتباط هشت مورد به شرح زیرشناسایی میکند که همکاری در آنان باعث ارتباط نزدیکبین این دو گروه حسابرسان خواهد شد:
-
- ارتباط مؤثر در رابطه با برنامهریزی کلی حسابرسی، زمانبندی حسابرسی و همکاری در حل مشکلات.
-
- بررسی سیستم کنترلهای داخلی
-
- بررسی گزارشهای میاندورهای
-
- تهیه برنامه جمع آوری شواهد برای حسابرسان داخلی
-
- برنامهریزی برای حسابرسی میاندورهای توسط حسابرسان مستقل
-
- برنامهریزی برای حسابرسی پایان سال توسط حسابرسان مستقل
- حسابرسی بخشهای مختلف شرکت مورد حسابرسی.
افزایش اتکا بر سطح عملکرد حسابرسی داخلی توسط حسابرس مستقل زمانی امکانپذیر است که آنان بتوانند صلاحیت حرفهای، بیطرفی، کیفیت فعالیتهای حسابرسان داخلی و سایر ویژگیهای مربوط را ارزیابی و با توجه به نتایج حاصله، میزان اتکا و همکاری را تعیین کنند.
۲-۴ پیشینه تحقیق
۲-۴-۱ پیشینه تحقیق های داخلی
نیکبخت و معاذی نژاد (۱۳۸۷)، در پژوهشی تحت عنوان « عوامل مؤثر در اتکای حسابرسان مستقل بر کار حسابرسان داخلی»با ۹۵ درصد اطمینان نشان دادند که صلاحیت حرفهای، کیفیت کار انجامشده، مراقبت حرفهای و سطح ریسک ذاتی توسط حسابرسان داخلی رابطه مثبت معناداری با اتکای حسابرسان مستقل بر کار آنان دارد.در این پژوهش، مراقبت حرفهای حسابرسان داخلی به عنوان مهمترین و اساسیترین متغیر و صلاحیت حرفهای حسابرسان داخلی به عنوان کم اهمیتترین متغیر مورد توجه حسابرسان مستقل در ارزیابی عملکرد حسابرسان داخلی شناخته شد.
انصاری و شفیعی (۱۳۸۸)، در بررسی تأثیر متغیرهای حسابرسی داخلی بر برنامه حسابرسی نشان دادند که متغیرهای مستقل عملکرد حسابرسان داخلی، صلاحیت و همچنین بیطرفی حسابرسان داخلی، منجر به ایجاد تغییراتی در متغیرهای وابسته برنامه حسابرسی، بودجه زمانی، بودجه ریالی و میزان اتکای حسابرسان مستقل به حسابرسان داخلی میشود.
سجادی و همکاران (۱۳۸۹)، شش عامل صلاحیت حرفهای، بیطرفی، کیفیت کار انجامشده، مراقبت حرفهای، در دسترس بودن حسابرسان داخلی و سطح خطر ذاتی را در تعیین اتکا بر اطلاعات حسابرسی شده توسط حسابرسان داخلی است مورد بررسی قراردادند نتایج تحقیق نشان داد که عوامل صلاحیت حرفهای، بیطرفی، کیفیت کار انجامشده، مراقبت حرفهای حسابرسان داخلی و سطح خطر ذاتی در اتکای حسابرسان مستقل بر اطلاعات حسابرسی شده توسط آنان مؤثر هستند، اما در دسترس بودن حسابرسان داخلی در اتکا بر اطلاعات حسابرسی شده توسط آنان مؤثر نیست.
۲-۴-۲ پیشینه تحقیق های خارجی:
یوکر و همکارانش [۴۲] (۱۹۸۱) برای ارزیابی سطح گزارش دهی حسابرسی داخلی به عنوان مهمترین عامل مؤثر در بیطرفی آنان، حسابرسی داخلی را به یک تیم بسکتبال تشبیه کردند. اگر حسابرسی داخلی به هیئتمدیره گزارش میکرد، به عنوان مهاجم سطح بالا و اگر به سایرین گزارش میداد، به عنوان مهاجم سطح پایین،طبقه بندی میشد. در این تحقیق متغیر وابسته، میزان هزینه های مطالبات مشکوکالوصول برای حسابهای دریافتنی تعریف شد. نتایج نشان داد که سطح گزارش دهی بر روی متغیر وابسته، تأثیر معنیداری ندارد.
کلی و هاسگین[۴۳](۱۹۸۱) این سوال را مطرح ساختند: آیا حسابرسان داخلی میتوانند هزینه انجام حسابرسی مستقل را کاهش دهند؟ نتایج بررسیهای ایشان بیانگر آن است که اغلب شرکتها خواهان کیفیت بالای کار حسابرسی داخلی میباشند و برای دستیابی به این هدف هزینه بالایی را تحمل میکنند. همچنین اغلب مدیران مالی شرکتهای مورد بررسی احساس میکردند که واحد حسابرسی داخلی نسبت به سازمان مستقل است، بنابرین بایستی بهکارگیری نتایج کار حسابرسان داخلی توسط حسابرسان مستقل بسط و توسعه یابد تا بتوان هزینه های حسابرسی مستقل را کاهش داد.
یافته های گیبینس و ولف[۴۴](۱۹۸۲) نشان داد که واحد حسابرسی داخلی یکی از عوامل محیطی بالقوه تأثیرگذار بر قضاوتهای حرفهای حسابرسی میباشد. نکته جالبتوجه در تحقیقات ایشان این بود که اگر چه اهمیت حسابرسی داخلی با پیشرفت حسابرسی رو به زوال گذاشته است، اما در وضعیت کنونی اغلب حسابرسان مستقل به ایشان اتکا میکنند و میزان اتکا به حسابرسان داخلی، به ارزیابی حسابرسان مستقل از کار ایشان بستگی دارد.
عبدل خلیق، اسنوبال و راگ[۴۵] (۱۹۸۳) در مقالهای تحت عنوان تأثیر متغیرهای حسابرسی داخلی بر برنامهریزی حسابرسی مستقل، روش پردازش الکترونیکی داده ها و همچنین دو متغیر سازمانی را بر برنامهریزی کار حسابرسی مورد بررسی قراردادند. نتایج بررسیهای ایشان نشان میدهد سطح سازمانی که حسابرسان داخلی نسبت به آن گزارش میدهند مهمترین عامل تأثیرگذار بر برنامه حسابرسی میباشد. به عبارتی با افزایش بیطرفی حسابرسان داخلی میتوان میزان اتکا به ایشان را افزایش داد.
براون[۴۶] (۱۹۸۳) در مقاله خود با نام قضاوت حسابرسان مستقل در ارزیابی عملکرد حسابرسان داخلی بیان میدارد: دو عامل بیشترین تأثیر را بر قضاوت حسابرسان در کار حسابرسی دارند که به ترتیب اولویت عبارتاند از: بیطرفی حسابرسان داخلی و گزارشها وی و عملکرد حسابرس پیشین.
کوشینگ و لئوبیک[۴۷](۱۹۸۳)، به این نتیجه رسیدند که تأثیر خطر ذاتی بر تصمیم گیریهای حسابرسان مستقل برای استفاده از خدمات حسابرسان داخلی مهم است.