۶ـ رفتار خلاف شأن قضایی
تبصره ـ رفتار خلاف شأن قضایی عبارت است از انجام هر گونه عملی که درقانون، جرم عمدی
شناخته می‌شود و یا خلاف عرف مسلم قضات است به نحوی که قضات آن را مذموم بدانند.[۵۹]
همچنین، ماده ۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ در این باره بیان می‌دارد: « مراجع قضایی باید با بی طرفی و استقلال کامل به اتهام انتسابی به اشخاص در کوتاه‌ترین مهلت ممکن رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذ نمایند …» مطابق این ماده نیز سه ویژگی بی طرفی، استقلال و رسیدگی در کوتاه‌ترین مهلت ممکن، از شاخص ها یا مؤلفه های دادرسی منصفانه به شمار می‌روند. بی طرفی وصفی ذهنی و به معنای عدم تمایل مرجع قضایی به یک طرف دعوی است. جانبداری در رفتار یا حتی گفتار، ناقض بی طرفی بوده و منجر به اتخاذ تصمیمی ناعادلانه می‌گردد.[۶۰]
هیئت تجدیدنظر انتظامی قضات طی حکم شماره ۸۶۸ـ ۱۱/۶/۸۵ رأی بدوی را که اقدام به صدور حکم محکومیت به تقلیل یک پایه قضایی به جهت اعمال خلاف شأن قضا صادر کرده بود، تأیید کرد.
خلاصه جریان پرونده بدین شرح است: حسب محتویات پرونده، حفاظت و اطلاعات کل قوه قضاییه به موجب گزارش مورخ ۱۲/۸/۸۳ اعلام کرده در پی دستگیری دو نفر از زمین خواران منطقه … … و در تحقیقات به عمل آمده از ایشان اظهار داشته اند که مراوداتی با آقای … رئیس حوزه قضایی بخش… داشته اند و چندین قطعه زمین به طور رایگان به ایشان واگذار نموده و در مواردی نیز زمین هایی را به کمتر از ارزش واقعی به نامبرده و همسرش واگذار و هدف خود را در این رابطه استفاده از رانت آقای … در دستگاه قضایی و همچنین نفوذ ایشان در شهرداری .. در جهت رسیدن به مقاصد خود اعلام داشته اند. گزارش حفاظت و اطلاعات به آقای … دادیار انتظامی ارجاع و ایشان طی نیابت شماره … از حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه انجام تحقیقات جامع و مبسوطی را پیرامون مورد مذکور خواستار شدند. رئیس حفاظت و اطلاعات گزارش مورخ … را به همراه اوراق جدیدالتحصیل به دادسرای انتظامی ارسال و دادیار انتظامی نیز شخصاً از آقایان … یکی از ملاکین بزرگ منطقه .. و آقای … مدیرعامل شرکت تعاونی مسکن دادگستری … و شخص آقای … رئیس حوزه قضایی … تحقیق و جریان را در بیست و یک مورد در گزارش مبنای کیفرخواست منعکس و سپس به شرح زیر اظهار نظر نموده است:
بنا به شرحی که گذشت و توجهاً به دلایل و مطالب اعلام شده شامل بیست و یک مورد که در گزارش مبنای کیفرخواست فهرست گردیده و سایر قرائن و مدارک موجود، چنین استفاده می شود که آقای … رئیس حوزه قضایی … در زمان مسئولیت خود با ایجاد تعاونی مسکن کارکنان دادگستری و در پوشش تعاونی مذکور و نیز در قالب اخذ کمک برای ایتام و مؤسسه خیریه و دعوت یکی از ملاکین بزرگ منطقه به نام … به محل کار خود و برقراری روابط غیرمتعارف و ایجاد جوّ ارعاب و تهدید وی علاوه بر دخالت در انجام معامله حدود هفتاد قطعه زمین از اراضی… و سه راهی … برای اعضای تعاونی مسکن و نیز دریافت ۱۸ قطعه زمین از تعاونی مسکن کارگران شرکت سیمان .. برای خود و دیگر قضات و کارکنان اداری دادگاه عمومی… در مقابل یک سری فعل و انفعالات به شرح قسمت اخیر گزارش مبادرت به دریافت ۲۴ قطعه تحت شماره های … از اراضی… به طور رایگان از .. نموده که فقط ۶ قطعه از زمین مذکور مورد پذیرش قاضی مشتکی عنه واقع، ولی مدعی پرداخت وجه شده که به نظر غیرموجه بوده است. در خصوص ۱۸ قطعه فعلاً دلیل و مدرک کافی در اختیار نیست که انشاءالله قاضی رسیدگی کننده قضایی این موضوع را جهت کسب دلیل لازم ملحوظ نظر قرار خواهند داد. از طرفی ایشان ۶ قطعه به علاوه یک قطعه سهم خود از تعاونی را به مبلغ ۰۰۰/۶۰۰/۱۲ تومان به آقای .. فروخته که از این مبلغ ده میلیون و هشتصد هزار تومان ارزش شش قطعه واگذاری به طور رایگان می شود. از طرف دیگر، مشتکی عنه نامبرده در قبال وجه مربوطه به فروش قطعات مذکور به … از طریق تهاتر دین و پرداخت بخش دیگری از ثمن مربوطه تعداد شش قطعه زمین رسماً به نام خود و همسر خویش منتقل نموده که برابر بررسی به عمل آمده توسط حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه اظهارات … در دادسرا و مدارک مربوطه در مجموع حدود ۱۲ میلیون تومان کمتر از ارزش واقعی به ایشان واگذار شده است. در نتیجه با التفات به مراتب مذکور و مداقه در مجموع محتویات پرونده انتظامی و محلی و موقعیت شغلی قاضی موصوف در محل و نیز دو نفر از مالکین و به اصطلاح زمین خواران منطقه … این نظر که واگذاری زمین به قاضی مشتکی عنه به طور رایگان و یا کمتر از ارزش واقعی برای برخورداری از رانت نامبرده در تشکیلات قضایی و اداری و نیز توأم با تهدید بوده به نظر مقرون به واقع است و چون اعمال فوق و نیز دیگر اقدامات و رفتار قضایی مشتکی عنه نظیر دریافت وجوه نقدی و امکانات و ارزاق از ادارات و تقسیم بین کارمندان و دریافت یک دستگاه اتومبیل سواری پژو صفر از شورای اسلامی شهر … و استفاده شخصی، دارای جنبه انتظامی در حد رفتار بر خلاف شئون شغلی و شرافت قاضی می‌باشد، به تعقیب انتظامی مشارالیه به استناد ماده ۲۴ نظام نامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات قضات عقیده دارم. سرانجام با نظریه فوق، موافقت شده در نتیجه طی کیفرخواست شماره … تقاضای تعقیب انتظامی مشتکی عنه از دادگاه عالی انتظامی قضات شده است. پرونده به شعبه … دادگاه عالی انتظامی قضات ارجاع، شعبه مرجوع الیه کیفرخواست را ابلاغ و پس از وصول لایحه دفاعیه قاضی مشتکی عنه به شرح زیر رأی صادر نموده است:
رأی دادگاه: گزارش مبنای کیفرخواست که از سوی قاضی مشتکی عنه انتظامی نسبت به آن دفاع مؤثری ابراز نگردیده، مبین آن است که مشارالیه با دریافت زمین به صورت رایگان و بعضاً به قیمت نازل تر از قیمت واقعی آن از دو نفر از ملاکین محلی و همچنین تحصیل وجوه نقدی و امکانات و ارزاق از ادارات و تقسیم بین کارمندان و نیز دریافت یک دستگاه وسیله نقلیه موتوری از شورای اسلامی شهر و استفاده شخصی از آن موجب اعمال مغایر شئون قضایی گردیده است. بنا به مراتب، آقای … رئیس سابق حوزه قضایی .. را به استناد ماده ۲۴ نظام نامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات انتظامی قضات، به تنزیل دو پایه قضایی محکوم می کند. این رأی ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در هیئت تجدیدنظر انتظامی قضات می‌باشد.
این رأی مورد اعتراض قرار گرفت اما هیئت تجدیدنظر انتظامی قضات در تاریخ تشکیل شده، پس از قرائت گزارش جریان امر و محتویات پرونده و لوایح متعدد تجدیدنظرخواه مشاوره نموده و چنین رأی داد: « درست است که آقای … رئیس سابق حوزه قضایی … از لحاظ جزایی تبرئه شده اما اعمال ارتکابی نامبرده من حیث المجموع خلاف شأن قضا است و به رأی بدوی صادره از این حیث ایرادی وارد نیست و تجدیدنظرخواهی محکوم علیه انتظامی آن را مخدوش نمی کند اما به نظر هیئت تجدیدنظر انتظامی مجازات تعیین شده شدید است. فلذا، با تقلیل آن به یک پایه قضایی رأی بدوی تأیید می‌گردد.[۶۱]
۱ـ۵ـ تخلف از قوانین موضوعه
